Двајца француски научници сериозно пришле на проблематиката околу тоа што се одвива под капакот, т.е. како зрно пченка станува вкусна пуканка.
Физичарите Емануел Виро и Александр Пономаренко го проучувале не само моментот на пукањето на лушпата на зрно пченка, кое како што утврдиле се случува кога температурата ќе достигне 180 степени Целзијусови, туку го анализирале и феноменот на скокањето на пуканките, како и карактеристичниот звук кој тие го испуштаат.
Целиот процес, пукањето на лушпата, скокањето и избивањето на скробот, се случува во стоти дел од секундата, наведуваат истражувачите чија студија е објавена во списанието Ројал Сошаети Интерфејс. Виро и Пономаренко детално ја следеле секоја фаза на оваа зачудувачка преобразба за да ја разберат нејзината научна основа. Користејќи ултра брзи камери, кои снимаат 2.900 кадри во секунда, тие набљудувале зрно на пченка за пуканки во текот на загревањето.
Откако температурата поминала над 100 степени Целзијусови, влагата внатре во зрното почнала да се претвора во пареа, а кога достигнала 180 степени, притисокот во зрното било околу 100 пати поголем од атмосферскиот притисок на ниво на морето. Изложено на ваков стрес, зрното пука, а скробот се шири избивајќи низ лушпата.
Научниците утврдиле дека на 170 степени Целзијусови само 34 отсто зрна од пченката пукаат, додека на 180 степени Целзијусови, дури 96 отсто се претвораат во вкусни пуканки.
– Откривме дека 180 степени Целзијусови е критична температура и тоа без оглед на големината и формата на зрното – рече Виро, истражувач од Политехничкото училиште во Париз.
Тој и Понормаренко потоа внимание посветиле на скокањето на зрната, т.е. начинот на скокањето на пуканките во загреано тенџере. Прво што забележале на штотуку отворена лушпа е појава на структура налик на нога. Откриле дека од зрната, во контакт со жешкото дно на тенџерето, нагло избива скробна нога, како да изведува шут, па го праќа зрното од неколку милиметри до неколку сантиметри во воздух.
– Така настанува мистериозниот и фасцинантниот скок на пуканките – наведуваат во својата студија истражувачите кои на крај го анализирале и карактеристичниот звук.
Откриле дека тој не е предизвика со скокањето на пуканките, бидејќи се огласува многу порано.
Научниците заклучиле дека овој звук е предизвикан со нагло, брзо испуштање на водената пареа од зрното. По пукањето на цврстата лушпа и поради намалениот притисок на внатрешноста, зрното се претвора во акустичен резонатор.