Црногорската влада се надева дека Хрватска ќе даде зелено светло за затворање на Поглавјето 31 во преговорите со Европската унија (ЕУ) во јуни, доколку Подгорица направи неколку отстапки, објави во четврток подгоричкиот невен весник Вијести.
Станува збор за договор меѓу двете земји за обештетување на хрватските државјани кои биле притворени во поранешниот логор во Мориње, промена на името на градскиот базен во Котор и дали ќе се финализира процесот на предавање на Домот на културата „Јосип Марковиќ“ во Тиват на Хрватска, пишува Вијести повикувајќи се на неофицијални извори.
На крајот од минатата година, Хрватска го блокираше затворањето на Поглавјето 31, кое се однесува на надворешната, безбедносната и одбранбената политика.
Како што беше објаснето тогаш, ова поглавје предвидува и добрососедски односи, кои беа нарушени меѓу Подгорица и Загреб во текот на летото 2024 година, кога црногорскиот парламент усвои резолуција за геноцидот во Јасеновац и логорите Дахау и Маутхаузен во времето на фашистичката творба НДХ, што ја наведе Хрватска да испрати дипломатски протест и да прогласи тројца црногорски високи функционери за персона нон грата.
Извори на Вијести, запознаени со тековните разговори меѓу Црна Гора и Хрватска, тврдат дека Подгорица и Загреб се обидуваат да постигнат компромис по прашањето за висината на надоместокот за хрватските затвореници во логорот Мориње, како и за усогласување на списоците на притвореници бидејќи нивната документација не се совпаѓа.
Изворите на весникот тврдат дека, по втората рунда билатерални консултации одржани во среда во Загреб, на кои присуствуваа државните секретари на министерствата за надворешни работи на двете земји – Периша Кастратовиќ и Франо Матушиќ – наскоро би можела да следи средба на повисоко ниво.
Исто така, изворите на Вијести тврдат дека преговорите за други прашања што Хрватска ги смета за отворени ќе продолжат, како и дека не е исклучено да се покрене меѓународна арбитража во случаите на сопственост на тренажниот брод „Јадран“ од периодот на некогашната СФРЈ и границата на полуостровот Превлака.
Црногорското Министерство за надворешни работи во среда објави дека билатералните консултации се продолжение на разговорите од 27-ми јануари. Тие изјавија дека на состанокот, „преку отворен дијалог“, разговарале за „чекорите постигнати во решавањето на отворените прашања“, како и дека биле разгледани „понатамошната динамика на работата, роковите и методите за нивно решавање, со цел постигнување конкретни резултати“.
„Напредокот во решавањето на отворените прашања ќе придонесе за целокупните билатерални односи и понатамошната интеграција на Црна Гора во ЕУ, што е во заеднички интерес. Двете страни се согласија за постојан контакт по овие прашања“, се вели во соопштението за медиумите доставено до медиумите.
Во местото Морињ, крај Котор, од октомври 1991 година до 18 август 1992 година, Југословенската народна армија (ЈНА) го организираше таканаречениот центар А за прием на затвореници од Хрватска, познат како „логор Морињ“, каде што 292 лица од регионот на Дубровник беа затворени во нехумани услови. Вијести потсетува дека 169 затвореници сведочеле за нехуманиот третман на кој биле подложени. Четири лица беа осудени на вкупно 12 години затвор за ова воено злосторство во судска постапка.
Кога станува збор за случајот со градскиот базен во Котор, причината за спорот меѓу Црна Гора и Хрватска е одлуката на собранието на Котор од август 2021 година базенот да биде именуван по Зоран Џими Гопчевиќ, за кого изјавија дека е еден од најдобрите ватерполисти од оваа област. Загреб го осуди ова бидејќи Гопчевиќ бил стражар во логорот Мориње.
Во врска со сопственоста на Културниот центар „Јосип Марковиќ“ во Тиват, кој со години го користат Хрватскиот национален совет на Црна Гора и невладината организација „Хрватска заедница на чадори“ – Дукс Кроаторум, во март годинава црногорската влада утврди предлог за договор за пренос на овој имот без надомест на Хрватска, по што требаше да го понуди овој предлог на Загреб за координација и потпишување.
Хрватска не ѝ дозволи на Црна Гора да го затвори Поглавјето 31 кон крајот на декември минатата година, откако односите меѓу двете земји се влошија. Претходно, Загреб, во форма на нон-пејпер, презентираше барања за решавање на неколку прашања за кои смета дека се отворени и тврдат дека им штетат на меѓусебните односи.