Што мислите, кој југословенски бенд го имаше најпродаваниот албум?
„Веднаш ми текна и на Бјело дугме (Бело копче) , но статистиката вели дека „Мртва природа на Рилја чорба постигнал рекорд меѓу ју-рок бендовите. Само што рокерите не беа најпродавани дури ни во деновите на нивната најголема слава, подобро поминаа народните забавувачи како Магазин и Плави оркестар“, пишува авторот на текстот во Индекс.хр, Жељко Поробија.
Понатаму во неговата приказна се вели:
„Беше уште подобро за полнокрвните народњаци.
А над сите беа момците за кои пишуваме овде.
Зјапате во слика и немате поим кои се тие? Вие не сте единствениот.
Свадбен рок
Приказната започнува повеќе од скромно: во 1975 година, во селото Бач Јерменовац (Ürményháza на унгарски), општина Темерин, браќата Золтан, Јанош и Ѓула Буѓи решиле да формираат рок бенд. Тоа беа времиња кога рокот комерцијално се проби во Југославија, гореспоменатите Копчиња продадоа повеќе од 140.000 примероци од нивниот прв албум. На тројцата браќа им се придружи басистот Лајош Танкос и си го дадоа математичкото име 3 + 1.
Иако, како што велат записите, во почетокот биле класичен рок бенд, набрзо сфатиле дека ваквата музика не оди баш најдобро во Темерин и Бачка. Затоа почнаа да свират на она што го нарекуваа „лакодалмас рок“ – свадбен рок. Отприлика, електрична музика за танцување на маса и пиење до зори.
Тие станаа легенди на Темерин пеејќи низ цела Бачка на унгарски, српски и англиски јазик.
Генијална деловна идеја
Поминаа десет години и момците го запознаа Јанош Хајдук, тогаш музички продуцент во радиото Нови Сад. Свирел и клавијатури на некои нивни песни, станувајќи петти член, па го смениле името во 3 + 2.
Во 1986 година, сопственикот на продавница за плочи во Суботица им предложил некаде да ги снимат нивните песни. Тие го избраа студиото на Габор Ленѓел, најпознат како основач и клавијатурист на бендот Тешка индустрија. Габор беше природен избор во сè – и како Унгарец и како музичар кој својата кариера ја изгради на спој на фолк и рок.
Сега само тој материјал требаше некако и некаде да се објави.
Унгарците не сакаа ни да слушнат
Знам дека вашата прва идеја би била да ја испратите снимката од унгарските свадбени рокери до некоја унгарска издавачка куќа. Тоа нема да помине: тамошните комунистички власти воведоа многу строги критериуми за тоа кој може да го објави записот. Меѓу другото, музичарите морале да имаат завршено најмалку средно музичко образование, што свадбените веселници од Темерин никогаш не го ни пробале.
Затоа, плочата можеше да се објави само во Југославија, а првата адреса таму беше Југотон во Загреб.
Во кој, погодувате, никогаш немаа слушнато за 3 + 2 од Јерменовац, па издавањето на плочата го условуваа некој да им гарантира најмалку 10.000 продадени примероци.
Тој дуќанџија од Суботица бил убеден дека свадбените рокери без проблем ќе стигнат до тој тираж.
И договорот беше склучен, а Југотон без да го реализира го направи најдобриот деловен потег во историјата.
Бледа есенска роза
И така, во 1986 година, албумот Halvány ásty rózsa (Бледа есенска роза) ја виде светлината на денот. Сега мораше да се продаде некому. Генијалноста на оваа бизнис идеја е пред се во нејзината едноставност – бенд весели Унгарци од Војводина ќе се продаваат во Унгарија, каде такво нешто не можеше да се најде во продавниците.
Но, немаше пречка Унгарците да дојдат во Војводина и таму да купат плочи. Многумина од вас се сеќаваат како во 1990-тите масовно одевме преку граница за поевтина храна. Години пред тоа, Унгарците доаѓаа кај нас во голем број – да ги купат плочите на нивните сонародници од Темерин.
Уредниците во Југотон не можеа да не се изненадат кога го видоа тиражот на Бледата есенска ружа. Здравко Чолиќ прв ја премина магичната граница од милион примероци со својот албум Ако пријдеш поблиску (Ако приџеш ближе). Неколку години подоцна Лепа Брена и Слатки грех ја надминаа со 1,1 милион.
А 3 + 2 својата дебитантска работа ја продадоа во – врзетет се, полетуваме – еден и пол милион примероци. И така постигна вечен рекорд за југословенски бенд и издавач. На Унгарците им се допаднаа овие понови аранжмани и послободни текстови (ќе го држиме за збор второто). Ако знаете дека Унгарија има нешто помалку од 10 милиони жители, тогаш излегува дека Бледата есенска роза ја купиле практично сите што имале грамофон. Освен оние кои завршиле средно музичко училиште.
Погледана од Тина Тарнер
Наскоро во унгарските градови почнаа да свират 3 + 2, а концертите беа вистинска бунило. Врвот на турнејата беше во спортската сала во Будимпешта во февруари 1987 година. Властите беа подготвени да забранат концерт на бенд кој премногу се фокусираше на забава, а премалку на уметнички впечаток. Културните работници беа револтирани, печатот беше бесен, што служеше само како дополнителна реклама. На крајот, концертот беше одобрен, бидејќи интересот на публиката (и евентуалниот профит) беше невиден.
Во тоа време, вечните поп икони како Елтон Џон и Тина Тарнер татнеа низ се полибералната Унгарија.
Како и да е, хероите на нашата приказна од Темерин ги надминаа во однос на продажбата на билети. Велат дека Будимпешта не доживеала ваков татнеж.
Златната кокошка на Југотон
Забавата не траеше само едно лето – за Југотон издадоа уште четири албуми, од кои два стигнаа во платинест тираж, еден златен. Вистина е, интересот почна малку да опаѓа, немаше стилски пресврти и нови решенија, но загрепските дискографи успеаја да продадат околу два милиони плочи на унгарски свадбен рок. Некој порано да им го кажеше тоа…
А момците и денес растураат. Секако, од таа најпозната постава остана само пејачот Золтан, другите веќе беа починати. Минатата година трагично загина и 49-годишниот клавијатурист Золт Војниќ-Туниќ. Сепак, не се откажуваат, ги има насекаде, во јуни настапуваат од Дорослов кај Сомбор до Барсварад во Словачка. Ги чекаат шатори исполнети со публика која пее и игра до изнемоштеност.
И покрај тоа што повторно се квартет, сепак се нарекуваат 3 + 2, или, да се изразиме со зборови, Három plusz dökö. Математиката не им е важна, иако отсекогаш била на нивна страна“.
Извор: Индекс.хр
