Литванија во саботата го блокираше железничкиот транзит на дел од руската стока до регионот Калининград во земјата. Властите во Вилнус го образложија потегот со наведување дека предметната стока била санкционирана од Брисел во врска со конфликтот во Украина и затоа повеќе не може да минува низ територијата на ЕУ дури и ако патува од еден дел на Русија во друг.
Зошто е тоа важно?
Регионот Калининград е руска енклава во Европа, сместена меѓу Полска и Литванија долж балтичкиот брег. Нејзината позиција во срцето на Европа ѝ овозможува лесно да испорачува руски стоки до кој било дел од блокот на ЕУ. Како енклава, или територија што ѝ припаѓа на Русија, но е географски одвоена од копното, треба да ѝ се даде целосен пристап до и од континентална Русија според меѓународното право. Затоа, некои аналитичари сугерираат дека потегот на Литванија да го блокира пристапот на Русија до сопствената територија може, до одреден степен, да се смета за „casus belli“ – причина за објавување војна.
Зошто Литванија го блокираше транзитот?
Според официјални лица од Литванија, одлуката била донесена откако добила одобрение од Европската комисија, главното раководно тело на ЕУ. Многу земји, вклучително и земјите-членки на ЕУ, воведоа опсежни санкции кон Русија како одговор на нејзината воена операција во Украина кон крајот на февруари. Европскиот блок, меѓу другото, забрани влез на голем број руски стоки во ЕУ. Потегот на Вилнус, наводно, има за цел да ги спроведе овие санкции.
Дали е блокиран транзитот на сите стоки?
Не, само стоката санкционирана од Брисел беше одбиена. Меѓу нив се сурова нафта и нафтени деривати, јаглен, метали, градежни материјали, напредна технологија, стакларија, некои прехранбени производи и ѓубрива, алкохол итн. Според гувернерот на регионот, Антон Алиханов, забраната значи дека дури 50 отсто од стоката наменета за Калининград може да биде блокирана.
Може ли блокот да резултира со недостиг на снабдување во регионот?
Не мора, бидејќи преминот преку Балтичкото Море е сè уште отворен за Русија да го користи. Според официјалните претставници на Калининград, како и шефовите на повеќето трговски синџири, регионот е добро снабден со храна и залихи и нема да страда од пречки во испораката три до шест месеци. Значителен дел од месо, млечни производи и риба се произведуваат во регионот, а, според шефот на главното пристаниште во регионот, Елена Заицева, Калининград извезол дури и малку пченка, пченица и семе од репка во последниве години.
Дали постои закана за туризмот/патничкиот сообраќај?
Засега нема закана. Додека патничките возови од континентална Русија до Калининград преку Литванија беа стопирани на почетокот на април, четири големи руски авиокомпании одржуваат летови Москва-Калининград. Достапни се и поморски фериботи, додека во извештаите се наведува дека руските власти моментално работат на лансирање на патнички поморски линии преку Балтикот.
