Највисокиот полски суд во четвртокот ги отфрли како незаконски плановите за ликвидација на државните радио, телевизија и новинска агенција, за кои новата таканаречена проевропска коалициска влада тврди дека станале пропагандни алатки на претходната десничарска администрација.
Пресудата на Уставниот суд ги нагласува предизвиците со кои се соочува коалицијата на премиерот Доналд Туск во укинувањето на политиките на претходната влада, поточно конзервативната суверенистичка партија Право и Правда (PiS).
Полското Министерство за култура брзо ја нарече пресудата неважечка, наведувајќи ги наводните неправилности во назначувањето на членовите на судот, именувани во периодот на владата на PiS, што го заостри конфликтот меѓу владата на Туск и симпатизерите и сојузниците на поранешната владејачка партија, вклучително и претседателот Анджеј Дуда.
Министерството се повика на претходните резолуции на Европскиот суд за човекова правда, велејќи дека судот во неговиот сегашен состав „не е независен или непристрасен“ и дека затоа неговите одлуки „немаат универзално обврзувачка сила“. Ставот на министерството додава дополнителна сложеност на постоечката правна конфузија и не е веднаш јасно како може да се реши ситуацијата.
Во пресудата Уставниот суд вели дека сите одлуки за јавните медиумски компании треба да се засноваат на законот за радиодифузија, а не на законот за трговски друштва, поради што одлуката на министерот е неважечка.
„Правото на отпуштање на членовите на одборот (на државните медиуми) го има исклучиво Националниот совет за медиуми“, додаде судот, мислејќи на институцијата создадена за време на владеењето на PiS и која се состои од неколку сегашни или поранешни членови на партијата.
Владата на Туск го обвинува PiS дека назначува свои поддржувачи во судовите, регулаторните тела и другите институции за време на осумгодишното владеење кое често беше критикувано од Европската унија поради загриженоста за владеењето на правото. ЕУ замрзна милијарди евра средства наменети за Полска, а Туск вети дека ќе ги поништи судските реформи на владата на PiS за деблокирање на парите. PiS тогаш тврдеше дека има право да ги менува националните институции во согласност со нејзиниот демократски мандат и ја обвини ЕУ за пречекорување на нејзините овластувања.
Бројни правници истовремено сега ја доведуваат во прашање и валидноста на пресудата на судот како што е моментално конституирана, некои, како што е хелсиншката Фондација за човекови права (Хелсиншки комитет), исто така, ја доведуваат во прашање законитоста на одлуката на Министерството за јавните медиуми.
Полскиот министер за култура во декември најави дека ќе ги ликвидира државната телевизија, радиоот и новинската агенција, откако претседателот Дуда стави вето на владиниот план за финансирање на јавните медиуми.
Полската државна телевизија, радио и новинската агенција PAP сè уште работат, но со нови програми и новинари откако владата на Туск направи чистка на тие позиции. Владата посочи дека по ликвидацијата сака повторно да ги формира како нови правни субјекти со нова администрација.
Конфликтот околу правото на власта да ги ликвидира јавните медиумски компании е само еден од неколкуте спорови меѓу сегашната и претходната администрација. Двајца поранешни министри на PiS започнаа штрајк со глад овој месец, откако беа затворени поради злоупотреба на власта на нивните претходни позиции. Поранешниот министер за внатрешни работи Мариуш Камински се опиша себеси како „политички затвореник“. Владата на Туск и нејзините поддржувачи тврдат дека ова е глупост и велат дека се решени да ја „усогласат Полска со демократските стандарди на Европската унија“ и да ги деблокираат замрзнатите средства по долгогодишниот спор меѓу Варшава и Брисел.
