Земјите од Западен Балкан ќе можат да ги повлечат средствата од новиот инструмент за раст само со исполнување на одредени реформи и услови, како што е случајот со земјите членки на Европската убија во користењето на средствата за закрепнување од пандемијата на коронавирус, соопштија во средата во Европскиот парламент.
На заедничката седница на Комисијата за надворешни работи и Комисијата за буџет на Европскиот парламент се одржа првата расправа за предлогот за формирање на Инструментот за реформи и раст на Западен Балкан со вкупна тежина од 6 милијарди евра, од кои две милијарди се грантови, а четири милијарди се поволни заеми.
„Темелните реформи кои се неопходни за економски раст ќе бидат предуслови за зголемена финансиска помош според моделот многу сличен на оној што се применува за ЕУ на следната генерација“, рече генералниот директор на Генералниот директорат за проширување и соседство на Европската комисија, Герт Јан Коопман.
И претседателот на надворешнополитичката комисија на Европскиот парламент, Дејвид Мекалистер, посочува дека дополнителната финансиска помош за земјите од Западен Балкан нема да биде безусловна.
„Мора да биде јасно дека земјите кои уназадуваат или стагнираат во однос на основните вредности и кои не се усогласуваат со надворешната политика на ЕУ не можат да добијат дополнителна помош“, рече Мекалистер.
Во дискусијата учествуваа и хрватските претставници Тонино Пицула (SD/SDP) и Карло Реслер (EPP/HDZ), кои се коизвестувачи на Парламентот за новиот предлог на Комисијата.
„Ние поддржуваме дополнителни средства за земјите од Западен Балкан за преку усвојување на економски и социјални реформи што поскоро да се доближат до полноправно членство во ЕУ. Исто така, сметаме дека фундаменталните реформи во областа на владеењето на правото треба да бидат еден од главните услови за напредок во претпристапниот процес и повлекување на дополнителни финансиски средства, како и дека новиот План за раст треба да биде усогласен со постојниот финансиски инструмент ИПА III“, изјави Пицула.
Шесте земји од Западен Балкан економски заостануваат далеку зад Европската унија, со бруто домашен производ (БДП) што е околу една третина од оној на ЕУ. Ова е една од главните причини за одливот на мозоци од таа област, посочува претставникот на Комисијата.
Според предлогот, секоја од шесте земји од Западен Балкан ќе треба да ги подготви своите национални планови за повлекување на овие средства, кои ќе содржат конкретни реформи, а кога Комисијата ќе оцени дека се спроведени одредени реформи, тие ќе бидат може да бара средства.
Во ноември минатата година, Комисијата презентираше предлог за план за раст на Западен Балкан со цел овие земји да искусат одредени придобивки од членството во ЕУ уште пред да станат членки. Планот предвидува зајакнување на економската интеграција со единствениот пазар на Европската унија, под услов земјите од Западен Балкан да ги почитуваат правилата на единствениот пазар и истовремено да ги отворат соодветните сектори и области за сите свои соседи, во во согласност со заедничкиот регионален пазар.
Предлогот на Комисијата треба да биде усвоен од Советот и Европскиот парламент како дел од ребалансот на повеќегодишниот буџет.
