Заклучоците на Европскиот совет за Украина усвоени без Унгарија, ЕУ членките на НАТО повикани на заедничка координација пред самитот

Сите 27 челници на земјите-членки на самитот во Брисел во четвртокот ги поддржаа заклучоците за зајакнување на европската одбрана, додека заклучоците за Украина беа поддржани од 26 од нив, со исклучок на унгарскиот премиер Виктор Орбан.

Текстот за Украина ја содржи реченицата „силно поддржан од 26 земји-членки“. Оваа реченица е додадена во текстот на заклучоците, но не е дел од заклучоците, објаснуваат од Европскиот совет. По усвојувањето на заклучоците, челниците ја продолжија дискусијата за Украина.

Челниците на земјите-членки на Европската унија ги повикаа сите земји кои се и членки на НАТО да се координираат пред самитот на Алијансата што ќе се одржи во јуни годинава во Хаг.

„Европскиот совет ги повикува земјите-членки кои се и сојузници на НАТО да се координираат пред самитот на НАТО во јуни 2025 година“, се вели во заклучоците за европската одбрана усвоени од шефовите на држави или влади на ЕУ на вонредниот самит во Брисел.

Заклучоците „ја нагласуваат важноста на соработката со партнери со истомисленици надвор од ЕУ“.

Откако новата американска администрација на претседателот Доналд Трамп направи целосен пресврт во односот кон Украина и трансатлантската соработка барајќи побрзо завршување на војната, членките на ЕУ се обидуваат да воспостават соработка со неодамна приклучената членка Велика Британија, потоа со Турција, Канада и голем број други земји кои не се согласуваат со пристапот на Вашингтон.

Во заклучоците се наведува дека земјите од Европската унија ќе ја забрзаат мобилизацијата на потребните инструменти и финансирање за зајакнување на нивната безбедност, одбранбена подготвеност, намалување на стратешката зависност и решавање на критичните празнини во способностите. Целта е да се зајакне европската одбранбена технолошка и индустриска база низ Унијата за да може подобро и во доволни количества да снабдува опрема, што треба да придонесе за зајакнување на европската индустриска и технолошка конкурентност.

Во него се наведува дека „руската агресивна војна против Украина и нејзините последици за европската и глобалната безбедност во променливото опкружување претставуваат егзистенцијален предизвик за Европската унија“.

Европскиот совет во своите заклучоци ја нагласува потребата да продолжи значително да се зголемуваат трошоците за европската безбедност и одбрана.

Предлогот на Комисијата да им се дозволи на земјите-членки да ги надминат дозволените лимити за буџетски дефицити, доколку овие средства се наменети за одбрана е поздравен. Се нагласува дека е неопходно да се обезбеди „одржливост на долгот“, што е отстапка за земјите-членки како Холандија или Австрија, кои инсистираат на фискална дисциплина.

Ја повикуваат Комисијата да предложи дополнителни извори на финансирање за одбраната на ниво на ЕУ.

Ја забележуваат намерата на Комисијата да предложи нов инструмент на ЕУ за да им обезбеди на земјите-членки заеми загарантирани со европскиот буџет до 150 милијарди евра.

Лидерите го повикуваат Управниот одбор на Европската инвестициска банка (EIB) да размисли за заеми исклучиво за одбранбени EIB во моментов може да финансира само проекти наменети за двојни, цивилни и воени цели.

Заклучоците ја поставуваат првата листа на приоритетни области за дејствување на ниво на ЕУ: воздушна и ракетна одбрана; артилериски системи, вклучително и оние кои се способни за длабоки прецизни удари; проектили и муниција; дронови и анти-дронови системи; стратешки фактори за заштита на просторот и критичната инфраструктура; воена мобилност; кибернетика; вештачка интелигенција и електронско војување.

Исто така, се нагласува дека одбраната на сите копнени, воздушни и поморски граници на ЕУ придонесува за безбедноста на Европа како целина, особено во однос на источната граница на ЕУ, со оглед на заканите што ги претставуваат Русија и Белорусија.

Лидерите ја нагласуваат важноста од посистематска агрегација на побарувачката, усогласување на барањата и заеднички набавки со цел да се намалат вкупните трошоци, да се обезбеди стандардизација и интероперабилност.