Во последниве денови, украинскиот претседател Володимир Зеленски ги направи првите чекори кон мир, објавувајќи дека е отворен да направи неколку отстапки за руските барања. Ова ја вклучува посветеноста на Украина за неутралност во однос на воените сојузи, отфрлањето на каков било нуклеарен арсенал и прифаќањето на руската контрола врз источните региони на Украина. Тој дури покажа подготвеност да ја промени јазичната политика, што ги стави руските говорители во неповолна положба. Најавите на Зеленски дадоа директни разговори во Истанбул надеж за можен договор за прекин на огнот.
Иако Украинците сѐ повеќе ги сметаат овие отстапки за неизбежни, тие не се воодушевени од нив. Во право се кога велат дека од нив не треба да се очекува доброволни отстапки, бидејќи Русија е агресор, пишува Анчал Вохра за „Форин полиси“.
Тие се исто така фрустрирани поради неуспехот на Западот своите морални осуди на Русија да ги претвори во акција, со поголема материјална поддршка за Украина, додаде Вохра. Соединетите Американски Држави, Европа и Обединетото Кралство јасно ставија до знаење дека, иако економски ќе ја казнат Русија и со текот на времето, можеби дури и целосно ќе го запрат увозот на руска енергија, ќе понудат одбранбена опрема само воено. И покрај континуираните повици на Зеленски, Западот – во обид да избегне директен конфликт со Москва – не воведе забрана за летови и не испрати копнени трупи.
Захари Паикин, истражувач во Центарот за европска политика (CEOS), вели дека Западот во минатото ги поддржувал амбициите на Украина да се приклучи на НАТО, но дека немал намера да ја иритира Русија со тоа.
„Тоа може да се случи. „Бескрајното повикување на принципи на штета на креативната дипломатија и стратегија е рецепт за катастрофа“, изјави тој за „Форин полиси“.
Согласност на Украина за неутралност
Во средината на војната што го загрози постоењето на Украина како нација, се чини дека Зеленски и Украинците конечно сфатија дека ќе мора да се откажат од својата аспирација да се приклучат на Западната одбранбена алијанса и веројатно да ја избришат таа аспирација од нивниот устав.
По разговорите во вторникот, Русите како да веруваа дека нивните украински колеги повеќе не се заинтересирани за членство во НАТО, поради што тие ги опишаа разговорите во Истанбул како „значајни“. Тие рекоа дека Русија ќе ги „намали воените активности“ во близина на Киев и Чернихив во северна Украина и ги охрабрија да организираат состанок меѓу Зеленски и неговиот руски колега Владимир Путин пред тие првично да предвидат дека тоа ќе се случи.
„Добивме писмени предлози од Украина кои ја потврдуваат нејзината посветеност за неутралност, надвор од блокот и без нуклеарно оружје, со ветување дека нема да развиваат и распоредуваат оружје за масовно уништување“, изјави помошникот на рускиот претседател Владимир Медински, кој ја предводеше руската делегација во на разговорите , јави руската новинска агенција ТАСС.
Сепак, Зеленски е категоричен во својата одлука дека ветувањето на Украина да остане неутрална и ненуклеарна зависи од безбедносните гаранции на членките на НАТО: САД, Обединетото Кралство, Франција, Германија и Турција.
Паиклин додаде дека Украина бара колективна обврска да го брани својот територијален интегритет во случај да биде нарушена нејзината неутралност.
„Во теорија, ова треба да биде остварлива опција за почитување на правата на земјите во евроатлантската област кои сакаат да бидат неутрални“, рече тој. Сепак, се чини малку веројатно дека Западот ќе даде какви било ветувања што би претставувале директно вклучување во некој иден конфликт.
Можен компромис
Друго големо прашање меѓу двете земји е статусот на источните региони. Во 2014 година, кога народните протести доведоа до пад на украинскиот претседател Виктор Јанукович, руските сепаратисти во источните региони Доњецк и Луганск прогласија независност. Русија одговори на таа револуција со анексија на Крим, а во февруари годинава ги прогласи Доњецк и Луганск за независни републики, тврдејќи дека нивната заштита била една од главните цели на инвазијата. Руските трупи постојано се инфилтрираат во источните и јужните региони за да изградат копнен мост од Крим до Доњецк и Луганск. Досега го окупираше Керсон и континуирано го бомбардираше Мариупол, кој е единствената пречка до мостот.
И покрај ветувањето на Русија во вторникот дека ќе ја „намали воената активност“, нејзините намери остануваат сомнителни. Можеби таа само купува време за да ја зголеми својата сила и да заземе повеќе области. Експертите велат дека фактот што руската армија се собира во Донбас значи дека нема намера да се откаже од регионот.
„Можно е Русија директно да го анектира Донбас и да се обиде да го отстрани ова прашање од нејзините главни барања или да изврши притисок врз Украина во процесот на стекнување независност“, рече Мајкл Кофман, директор на руски студии во CNA, Институтот за одбранбени истражувања. Форин полиси пред мировните разговори во вторник во Истанбул.
Во разговор со руските новинари пред мировните преговори во вторник, Зеленски алудираше на компромис. „Разбирам дека е невозможно целосно да се протера Русија од украинска територија. Тоа ќе доведе до Трета светска војна“, рече тој. „Го разбирам тоа и затоа зборувам за компромис. Вратете се таму каде што започна се, а потоа ќе се обидеме да го решиме проблемот со Донбас“. Украина е свесна колку непопуларно би можело да биде трансферот на која било територија и одлучи да не открива детали за тоа како би можел да изгледа можен компромис.
Украина зазеде реален став
Ова е едно од најтешките прашања, а за постигнување дури и премолчено разбирање ќе биде потребна дипломатска активност меѓу Украина и Русија. Ник Рејнолдс, научен соработник за копнена војна во Кралскиот институт за обединети услуги, рече дека изјавата на Зеленски може да се смета за прифаќање на реалноста дека „дури и ако нејзините пошироки воени цели се спречени, Русија сепак ќе може да задржи дел од украинската територија во иднина“.
Во Истанбул, раководството на Украина се осмели да заземе реален став и предложи план за решавање на кримското прашање во следните 15 години – што имплицира да не се обидува да го искористи со сила – и предложи да се разговара за иднината на Доњецк и Луганск кога двајцата претседатели ќе се сретнат
Рускиот претседател се обиде да соработува со украинските генерали на почетокот на инвазијата кога им понуди договор: Да ги спасат нивните домови и да избегнуваат уништување на земјата дозволувајќи им на руските војници едноставно да влезат. Но, тие решија да застанат на страната на нивниот претседател. Нема шанси украинската армија да ѝ се поклони на Русија, но би можела да се согласи да не биде домаќин на странски бази и војници, што Путин го наведе како причина за инвазијата на Украина.
