Кризата со животните трошоци започна со огромниот скок на цените на енергијата уште кон крајот на 2021 година, а следната година се прошири во сите сектори и ја зафати цела Европа и пошироко, пишува Euronews.
Проблемот има многу компоненти, но онаа што најмногу ги загрижува политичките лидери и најмногу ги погодува домаќинствата е инфлацијата на цените на храната.
Цените на бензинот во Европа паднаа во февруари на најниско ниво во последните 18 месеци, но цените на храната продолжуваат да растат.
„Кога зборуваме за цените на енергијата во однос на цената на храната, има влијание на „заостанување“ што треба да го земеме предвид“, објаснува Рик Де Оливеира, енергетски аналитичар во TELF AG.
„Овие пониски цени на енергијата што ги имаме сега треба да се преточат во пониски трошоци за производство на храна за да видиме цена (разлика)“, додава.
„На пример, цените што ги гледаме денес во супермаркетите ги одразуваат цените на енергијата пред шест месеци кога се произведуваше храната. Така, веруваме дека ќе видиме само пад на цените на храната за околу шест месеци ако цените на енергијата се стабилизираат“, вели Де Оливеира.
Цените на храната во Европската унија се зголемија во просек за 18,4 отсто во јануари во споредба со претходната година.
Унгарија стана „шампион“ во поскапувањата на храната (48,2 отсто), потоа Литванија (32 отсто) и Словачка (28,6 отсто).
Најмал раст на цените на храната е забележан во Швајцарија (5,8 отсто) и Кипар (10,3 отсто).
„Сметаме дека довербата на потрошувачите дефинитивно ќе се подобри кон крајот на 2023 година, но ќе биде потребно многу подолго за да се реши кризата за трошоците на животот“, прогнозира Де Оливеира.
Влијанието на кризата со трошоците за живот е најсериозната закана за глобалната заедница според извештајот за ризик на Светскиот економски форум за 2023 година.
Зголемените цени на храната ја зголемуваат несигурноста на храната и социјалните тензии, оптоварувајќи ги буџетите на владите кои се борат со постојано зголемување на сметките за увоз на храна и намален капацитет за финансирање дополнителна социјална заштита за најранливите.
Војната во Украина придонесе за проблемот. Руската инвазија доведе до рекорден скок на цените на житото и другите прехранбени производи.
Кризата доведе до улични протести и штрајкови во многу европски земји, како што е Обединетото Кралство, каде вработените во јавниот сектор се во расправија со владата околу платите и работните услови.
