Попладне предизборна дебата на кандидатите за претседател на Европската комисија

Предизборната дебата на пет од 11-те водечки кандидати за претседател на Европската комисија ќе се одржи во четвртокот попладне во Брисел, а ќе биде посветена на економијата и работните места, одбраната и безбедноста, демократијата и лидерството, миграцијата и границите,и новациите и технологијата.

Учеството во дебатата го потврдија Урсула фон дер Лејен од Европската народна партија (EPP), Валтер Баер (Европска левица, Австрија), Сандро Гози (Обнови ја Европа, Италија), Тери Рајнке (Европски Зелени, Германија) и Николас Шмит (Европски социјалисти, Луксембург).

Според системот на водечки кандидати (spitzenkandidat), секоја политичка групација предлага еден или повеќе кандидати за претседател на Европската комисија, а кандидатот на партијата што добила најмногу претставници станува претседател на Комисијата.

Овој систем од самиот почеток е контроверзен, бидејќи почива на разнишани правни основи, со оглед на тоа што нема директна врска меѓу изборните резултати и назначувањето на претседател на Комисијата.

Според Договорот за ЕУ, претседателот на Комисијата е назначен со квалификувано мнозинство од Европскиот совет (шефови на држави или влади на земји-членки), кои мора да го земат предвид исходот од изборите за Европскиот парламент, а ова назначување мора да биде потврдена од претставниците на Европскиот парламент со мнозинство гласови.

Овој систем првпат беше применет во 2014 година, кога за претседател на Комисијата беше избран Жан-Клод Јункер, кој беше кандидат на Европската народна партија.

Сепак, на следните избори тоа беше напуштено, а Европскиот совет ја назначи Урсула фон дер Лајен, која не беше водечки кандидат. Таа инаку тогаш освои само тесно мнозинство на гласањето во Европскиот парламент.

Од десет европски политички партии, девет од нив номинираа вкупно 11 водечки кандидати. Европските конзервативци и реформисти (ECR) се против концептот на водечки кандидати и не именуваа никого.

Концептот на водечките кандидати е всушност обид за натамошна федерализација на Европската унија, но тоа не е во согласност со сегашната структура на ЕУ, во која Европскиот парламент ја нема улогата што ја имаат парламентите во националните држави. ниту Комисијата е влада.

Дебатата ја организира Европската радиодифузна унија (EBU), во соработка со Европскиот парламент и европските политички партии. Дебатата се одржува во салата за пленарни состаноци на Европскиот парламент во Брисел, ќе се води на англиски јазик со преводи на сите официјални јазици на ЕУ.

Дискусијата ќе ја модерираат Мартин Тезничек од чешката телевизија и Анелис Бек од белгиската телевизија на холандски јазик VRT. Покрај модераторот, прашања ќе може да поставува и публиката во салата, како и оние кои ќе ја следат дискусијата на интернет, а кои ќе можат да поставуваат прашања преку социјалните мрежи.