Првата од неколкуте мисии на американската национална агенција за вселенски истражувања за симулирање живеење на Марс заврши во саботата во Хјустон, во сојузната држава Тексас, откако четворица волонтери го напуштија живеалиштето на NASA на Црвента планета по повеќе од една година.
Две жени и двајца мажи поминаа 378 дена во „Mars Dune Alpha“, изолирана структура од 160 квадратни метри во вселенскиот центар Џонсон во Хјустон, која ги имитира условите на Марс. Оваа мисија беше прва во серијалот „Crew Health and Performance Exploration Analog“ (CHAPEA) чија цел беше да ѝ помогне на NASA да се подготви за уште еден лет до Месечината, а еден ден дури и до Марс.
Директорката за инженерство на NASA, Џули Крамер, вели дека проектот „дава можност да се научи сѐ што е важно за овие сложени системи и ќе го направи одењето на Марс и назад многу побезбедно“. Натамошни мисии CHAPEA се планирани за 2025 и 2027 година, рече таа.
„Mars Dune Alpha“ е создадена со помош на 3Д печатач. При напуштањето на живеалиштето во саботата по повеќе од една година, четворицата волонтери на CHAPEA, на кои не им беше дозволено да го напуштат објектот без прозорци за време на нивниот престој, беа трогнати.
„Можеме да ги правиме овие работи заедно. Можеме да ја искористиме нашата љубопитност и цел да постигнеме мир и просперитет и да откриеме знаење и радост за благосостојба на сите во секој дел од Земјата“, рече членот на екипажот Рос Броквел Учеството во симулирана мисија на Марс беше „прекрасно искуство“, рече тој. „И навистина се надевам дека ова ни помага да стигнеме до Марс“, додаде.
Целта на програмата „Artemis“ на NASA, именувана по старогрчката божица на Месечината, е да испрати луѓе на Месечината повторно во 2030-те, вклучувајќи ја и првата „обоена“ личност и првата жена. Долгорочната цел на „Artemis“ е да воспостави постојана лунарна база како основа за мисиите на Марс.
За првата од своите мисии CHAPEA, кои симулираат престој на Марс, NASA не избра обучени астронаути. Сите „здрави и мотивирани“ граѓани на САД или постојани жители на возраст меѓу 30 и 55 години со диплома по инженерство или науки и две години непрекинато работно искуство (или најмалку 1.000 часа пилотирање на авион) имаа право да аплицираат. Избрани беа градежниот инженер Рос Броквел од Вирџинија, биологот Кели Хастон од Сан Франциско, докторот и татко на три деца Нејтан Џонс од Илиноис и микробиологот Ејнка Селариу.
Живеалиштето каде што минаа една година вклучува приватни простории за спиење од околу 6 квадратни метри, заедничка дневна соба опремена со ТВ и фотелји, работни станици и медицинска станица. За време на престојот, на волонтерите им беше дозволено да останат во контакт со семејството и пријателите, но комуникацијата беше поставена на „времето на Марс“, што значи дека за обична порака ќе им требаат 22 минути за да стигне до Земјата.
Според NASA, екипажот извршил „повеќе симулации на „Marswalks“, одгледувал и собрал неколку култури на зелена салата за периодично да ја надополнува храната на полиците и учествувал во одржувањето на живеалиштата и опремата. „За да се направат услови колку што е можно послични на оние на Марс“, тие исто така се соочија со „еколошки стресови како што се ограничувањата на ресурсите, изолацијата и дефектот на опремата“, соопшти вселенската агенција.
NASA спроведе сличен експеримент, наречен „Hi Seas“, на Хаваите. Пред 15 години, Европската вселенска агенција (ESA), Русија и Кина, исто така, спроведоа проекти за подготовка за неодредена идна мисија на Марс наречена „Mars 500“.
