Иран се соочува со притисок да одговори по атентатот на шефот на политичкото биро на Хамас, Исмаил Ханија, во Техеран, а прецизниот атентат ги истакнува слабостите во Хамас и поттикнува потенцијална ескалација, анализира ynet.
По атентатот, Иранците сега ќе бараат поостра реакција против Израел за да ја вратат нивната национална чест. Прашањето е каква форма ќе има овој одговор. Дали тоа ќе доведе до целосна конфронтација во која ќе бидат вклучени Израел, Иран и Хезболах, Исламската Република, во која ќе биде вклучен можеби и нуклеарниот капацитет на Иран, или можеби страшните последици од тоа ќе ги натера Иранците повеќекратно да го преиспитаат својот одговор кон Израел.
Начинот на кој беше извршен атентатот на Ханије не е ништо помалку од зачудувачки. Сигурна куќа на Иранската револуционерна гарда во срцето на Техеран беше погодена од мистериозен проектил или проектили, при што загинаа само Ханије и неговите телохранители. Прецизноста и интелигенцијата зад операцијата укажуваат на извонредни способности. Овој настан потсетува на сличен атентат од февруари 2008 година, кога беше убиен уште еден „началник на Генералштабот на Хезболах“, Имад Мугније. Мажот, по кој се трагаше 26 години, веруваше дека е безбеден во срцето на сирискиот главен град Дамаск и остана во безбедна куќа во луксузната населба Кафр Сосех во градот.
Тој е убиен во автомобил-бомба што го чекаше на излезот од сигурната куќа. Меѓутоа, во тој случај, Мугније со години доаѓал и заминувал од Дамаск. Тоа значи дека оние кои го извршија атентатот имаа месеци, ако не и години, да соберат прецизни разузнавачки информации за него. Во случајот на Ханије, тоа беше релативно невообичаена посета како дел од церемонијата на инаугурација на новиот ирански претседател Масуд Пезешкијан. Ханија беше фотографиран во вторникот како се поздравува со Пезешкијан, ги крева прстите во знак на победа и го прославува настанот. Тој не престојуваше во Техеран и не престојувал таму долго време, но субјектот или земјата што го изврши нападот знаеше точно каде е и кој е со него (само неговиот телохранител).
Атентатот е значаен морален удар за Хамас, особено ако се има предвид неодамнешната низа елиминации против раководството на организацијата. Еден по друг, највисоките функционери од военото крило (Мохамед Деиф и неколку други) и политичкото крило (Салех ал-Ароури, заменик на Ханије, кој беше убиен во „безбедна куќа“ во Дахие во Бејрут) систематски се елиминираат во она што се чини дека се израелски операции.
Газа ја плаќа цената
Палестинската јавност, која го прослави 7 октомври и „победата“ над Израел, сега сфаќа дека Хамас е исто така ранлив и кревок. Ова повеќе не може да се сокрие. Тие веќе не можат да се пофалат со победата над Израел. Газа плаќа голема цена, како и раководството на Хамас, поради грандиозноста на Јахја Синвар и неговите другари во Газа.
Во последниве години, Синвар успеа да го претвори Ханија во посимболичен лидер, кој можеби ја има највисоката позиција во движењето, но во пракса немаше драматично влијание врз она што се случуваше во Газа. Тој навистина беше дел од преговорите со Катарците и Египќаните за ослободување на заложниците, но последниот повик остана во рацете на Синвар.
Односот меѓу Синвар и Ханија беше разумен со текот на годините. И двајцата се од Појасот Газа и се обидоа да ги неутрализираат конкурентите во раководството на Хамас во странство или на Западниот Брег (Калед Машал, ал-Ароури и други). Сепак, треба да се знае дека Ханија беше и остана политичар кој со текот на годините стана корумпиран и попустлив. Тој се стремеше да биде палестински претседател еден ден и покрај тоа што од Газа се пресели во луксузен живот во Катар, сепак уживаше огромна поддршка кај палестинската јавност.
Тој во Хамас се сметаше за прагматист во споредба со Синвар и Деиф, но сепак на 7 октомври се погрижи да биде фотографиран како се моли и му се заблагодарува на Алах за масакрот врз цивилите во еврејските кибуци. Синвар, од друга страна, беше и останува терористички оперативец и човек на терен, кој не се колеба да убива луѓе со свои раце. За време на студиите на Исламскиот универзитет, тој се вклучи во политички активности, а кон крајот на 1980-тите неколку пати беше апсен и затворан во Израел откако се вклучи во Хамас.
Во 1992 година, тој беше депортиран од Израел во Либан, каде што тесно соработуваше со Ахмед Јасин, основачот на Хамас, до неговиот атентат во 2004 година. Во 2006 година, тој беше избран за премиер на Палестина, а во 2007 година, откако Хамас ја презеде контролата врз Појасот Газа со државен удар, тој стана де факто владетел на Газа. Во 2017 година, тој беше избран за шеф на политичкото биро на Хамас и се пресели во Катар, со што го наследи Калед Машал, кој беше на оваа позиција речиси две децении.
Според различни извештаи, дошло до личен конфликт меѓу Ханијa и Јахја Синвар, воениот командант на Хамас во Појасот Газа. Ова резултираше со поделба на раководството меѓу двете моќни фигури кои оперираат од два табора – Ханијa и високи функционери на политичкото крило надвор од Појасот, и Синвар и членови на военото крило во Појасот, објави Haaretz.
- Тој се сметаше за јастреб кон Израел, како и неговите претходници. Во мај тој изјави дека 7 октомври „ја отвори вратата за формирање на палестинска држава“ и дека нападот „го подигна палестинското прашање на невидено ниво“. Тој додаде: „Израел не успеа да ги постигне своите цели, благодарение на легендарната непоколебливост и отпорот на палестинскиот народ“.
Во минатото, тој рече дека Хамас „не започнува војни, туку се спротивставува на окупацијата“ и дека самоубиствените напади што ги изврши се „жртвени операции за посветување на Бога“.
Првично, Ханије се сметаше за умерена фигура во раководството на Хамас, поддржувајќи продолжена худна (примирје) со Израел, па дури и изјавувајќи дека ќе се согласи со решение за палестинска држава основана во границите во 1967 година. Тој, сепак, истовремено избра да се приближи до Техеран, објаснувајќи дека тоа е „стратешката длабочина на Палестинците“, со што го зацврсти своето место како дел од „оската на злото“.
Хамас во средата објави дека ќе ја продолжи својата борба како единствена остварлива опција и ќе опстојува во борбата додека не се формира палестинска држава. „Хамас отсекогаш ги жртвувал своите команданти и основачи за слободата на палестинскиот народ и нема да го скрши или менува својот правец“, соопшти Хамас. „Крвта на Ханије ќе го поттикне палестинскиот народ и арапската и исламската нација да се разбудат на сите фронтови и да го изразат својот гнев.
Тројца синови на Ханија во април беа убиени во израелски воздушен напад во близина на кампот Шати, во градот Газа.
Двајца од внуците на Ханије, исто така беа убиени во нападот, а трет е ранет, соопштија тогаш медиумите на Хамас.
Ханије, во својата прва изјава по нападот, за Ал Џезира изјави:
– Фала му на Бога за честа моите деца и внуци да бидат „маченици“.
„Непријателот е во заблуда ако мисли дека со убиството на моите синови ќе ги смениме нашите позиции. Крвта на моите синови не е поскапоцена од крвта на нашите маченици во Газа, бидејќи сите тие се мои синови“.
