Во последните десет години НАТО ја доживеа најголемата трансформација и значително ги зајакна одбранбените капацитети, изјави во вторник Јенс Столтенберг, кој по десет години ја напушта функцијата генерален секретар на северноатлантскиот воен сојуз.
„Поминавме низ најголемата трансформација на НАТО во една генерација, ја зајакнавме нашата одбрана, од ситуација кога немавме ниту една борбена група, до денес имаме осум со десетици илјади војници на нашето источно крило. Од неколку илјади војници во состојба на готовност, стигнавме до бројката од половина милион“, изјави Столтенберг на свечената седница на Северноатлантскиот совет, каде што му ги предаде должностите на поранешниот холандски премиер Марк Руте.
Столтенберг додаде дека кога ја презеде функцијата во 2014 година, само три членки на НАТО трошеа најмалку 2 отсто од својот БДП за одбрана, а денес ги има 23. Во овие десет години НАТО се прошири и вклучува четири нови членки – Црна Гора, Северна Македонија, Финска и Шведска.
Обраќајќи му се на Руте, Столтенберг рече дека го има она што е потребно за да биде одличен генерален секретар.
„Имате совршено резиме и искуство за да бидете успешен генерален секретар.Во текот на 14 години кога бевте премиер, покажавте дека знаете како да изградите консензус, водевте четири различни влади и знаете како да постигнете компромис“, рече Столтенберг.
Руте во својот говор рече дека како генерален секретар ќе има три приоритета.
Првиот приоритет е да се одржи НАТО силен и да се обезбеди одбраната да остане ефикасна и кредибилна.
„За тоа ќе ни треба повеќе моќ, подобри способности и побрзи иновации. За ова се потребни повеќе инвестиции бидејќи за да работиме подобро мораме да трошиме повеќе“, изјави Руте, кој во Европската унија како премиер на Холандија беше најголемиот противник на зголемувањето на европскиот буџет и предводник на „клубот на циците“, како што се нарекува групата земји-членки на ЕУ кои се против поголемото издвојување во заедничкиот буџет.
„Нема слободна алтернатива ако сакате да се соочите со предизвиците што претстојат и да обезбедите заштита за нашиот една милијарда луѓе“, рече новиот генерален секретар.
Како друг приоритет, Руте го наведе зајакнувањето на поддршката за Украина и нејзиниот пристап кон НАТО „бидејќи во Европа нема трајна безбедност без силна и независна Украина“.
Третиот приоритет е зајакнување на партнерствата со земјите ширум светот, особено во Индо-Пацификот.
Непосредно пред преземањето на функцијата, Руте одговори на новинарско прашање и рече дека не е загрижен оти претстојните претседателски избори во САД би можеле да го загрозат единството на Алијансата.
„Не сум загрижен, многу добро ги познавам и двајцата кандидати. Работев со Доналд Трамп четири години, тој нѐ пот турна да трошиме повеќе и успеа во тоа, а денес трошиме многу повеќе за одбрана отколку кога тој ја презеде функцијата на почетокот на 2017 година“, изјави Руте.
Додаде и дека демократската кандидатка Камала Харис постигнала „фантастични резултати“ како потпретседател.
