Во март 2023 година, премиерот Бенјамин Нетанјаху објави дека го отпушта министерот за одбрана Јоав Галант, кој јавно предупреди дека внатрешниот јаз околу плановите на владата да го ослабне судството е толку длабок што ги охрабрува непријателите на Израел и претставува опиплив ризик за националната безбедност. Две недели подоцна, среде огромни јавни протести, премиерот го смени потегот.
Во вторникот вечерта, Нетанјаху го отпушти Галант по вторпат – и, за разлика од претходно, му врачи писмо за отказ, кое официјално стапува во сила по 48 часа.
Отпуштањето, со други зборови, овој пат е категорично реално. А околностите се многу попогубни за Израел, пишува Тimes of Israel.
„Далеку од загриженоста за потенцијалното охрабрување на непријателите, Израел е повеќе од една година во војна која започна со инвазијата и колежот на Хамас во јужен Израел и се прошири на повеќе фронтови – вклучително и преку северната граница, каде ИДФ се бори со Хезболах и е во директна конфронтација со Иран, кој се очекува наскоро да изврши трет напад врз Израел по нападите во април и октомври.
Опозицискиот лидер Јаир Лапид веднаш го нарече отпуштањето на Галант од страна на Нетанјаху „акт на лудило“. И додека за премиерот лично тоа има ужасна смисла, за Израел како целина, тоа е едноставно страшно: Нетанјаху го стави својот политички опстанок над најфундаменталните интереси на државата.
Неговата коалиција зависи од поддршката на две ултраортодоксни партии, кои инсистираат владата да донесе законско продолжување на изземањето на повеќето ултраортодоксни Евреи од воена служба. Нетанјаху имаше големи потешкотии да собере мнозинство за таква легислатива, а Галант – свесен дека постојаната армија и резервите се под голем притисок и дека ИДФ има потреба од сите регрути што може да ги добие – ја водеше опозицијата кон тоа. Израел Кац, лојалистот на Ликуд кој Нетанјаху го поставува на негово место, совесно ќе ја следи линијата на премиерот – за ова и за сите други прашања.
Галант беше, исто така, најважниот застапник за максимални напори да се обезбеди договор за прекин на огнот во заложништвото во Газа, тврдејќи дека со поддршка на шефовите за безбедност Израел треба да продолжи со широк аранжман што исто така ќе стави крај на борбите на север – каде што Хезболах е многу деградиран, иако секако не е уништен – и во Газа, каде што Хамас повеќе не функционира како организирана борбена сила.
Галант повика да се даде приоритет на враќањето на 97-те заложници кои сè уште ги држи Хамас од 7 октомври 2023 година, дури и по цена на завршување на војната, тврдејќи дека Израел може и веројатно ќе се врати за понатамошно справување со Хамас во иднина. Екстремно десничарските коалициски партнери на Нетанјаху, сепак, жестоко се спротивставуваат на таков аранжман и постојано се закануваат дека ќе ја омаловажат коалицијата доколку таа го унапреди она што тие го осудија како „непромислен“ договор.
Галант, исто така, јавно повика на формирање на моќна државна истражна комисија за настаните околу масакрот на Хамас на 7 октомври 2023 година – која ќе се фокусира на политичките и воените неуспеси што ѝ овозможија на терористичката влада во Газа да го изврши нападот. Нетанјаху цврсто се спротивстави на каква било истрага, бидејќи нејзините наоди најверојатно би биле погубни за него.
Во контролирано, но страсно обраќање до нацијата во вторникот вечерта, три часа откако беше отпуштен, Галант ги наведе неговите разлики со Нетанјаху токму за тие три прашања како причини за неговото разрешување. А тоа се: неговото инсистирање за регрутирање на сите Израелци на воена возраст; неговото убедување дека зделката за заложници е остварлива и дека нема да „има помирување“ за неуспехот да се обезбеди; и неговите повици за државна комисија да разјасни што тргнало наопаку и да се научат лекциите од 7 октомври – како причини за неговото разрешување.
„Ако сега биде сменет и државниот обвинител, нема да има никој принципиелен и моќен, и ништо друго освен нашето борбено судство, да го оспори апсолутниот авторитет на Нетанјаху“.
На состанокот на владата во понеделникот, не случајно, Нетанјаху, наводно, побарал од својот министер за правда да најде „решение“ за налутениот јавен обвинител Гали Бахарав-Мијара, витален чувар на израелската демократија, кој вели дека ослободувањето од воена служба на ултра ортодоксните евреи е незаконски.
Нетанјаху го направи својот потег неколку дена откако судијата делумно ја укина наредбата за тајност во истрагата за, како што се наведува, „систематска“ кражба на доверливи разузнавачки документи од ИДФ и пренесување на најмалку еден таков документ на портпаролот на Нетанјаху, кој потоа, наводно, објавил делови од него во германскиот весник „Билд“. И тој дејствуваше само неколку часа по објавувањето на веста за втората истрага што се спроведува во тајност со месеци во врска со наводните „криминални инциденти“ поврзани со Кабинетот на премиерот од почетокот на војната.
Отпуштањето на Галант од страна на Нетанјаху е многу поопасно за Израел сега отколку што беше минатиот пат. Премиерот го постави искусниот поранешен генерал на политичкото чело на војската. Високо ценет од трупите, неговото случајно соборување и неговата замена со Кац, може само да ја поткопа воената компетентност, единство и морал.
Галант, исто така, воспостави многу добри односи со неговиот американски колега Лојд Остин, во она што претставува витално партнерство бидејќи Вашингтон распореди сили во регионот за да го одврати Иран и ја предводеше регионалната коалиција која помогна да се пресретнат речиси сите беспилотни летала и проектили испукани од Иран.
Во видео-изјавата што ја сними и издаде веднаш по отпуштањето на Галант, Нетанјаху отиде дотаму што го обвини министерот за одбрана дека индиректно им помага на непријателите на Израел, тврдејќи дека Галант кажал и направил работи што се спротивни на владините одлуки.
За волја на вистината, сепак, несовесната и непромислена одлука на Нетанјаху да разреши храбар, принципиелен и патриотски министер за одбрана во екот на жестоката војна, поткопувајќи ја внатрешната кохезија од која зависи виталната издржливост на Израел, ќе ги воодушеви и потенцијално ќе им користи на непријателите на Израел“, пишува медиумот.
