Првите Палестинци беа ослободени од израелските затвори во неделата како дел од договорот меѓу Израел и палестинското исламистичко движење Хамас, според палестинските извештаи.
Голем број затвореници ослободени од израелските затвори пристигнале во Источен Ерусалим и се одведени во полициска станица, соопшти во неделата канцеларијата за медиуми на Палестинската самоуправа. Нема официјална потврда од израелските власти.
Околу 90 затвореници се очекува да бидат ослободени во неделата, неколку часа откако Хамас ослободи три израелски жени кои беа заточени во Појасот Газа од 7 октомври 2023 година. Во првата фаза од договорот ќе бидат разменети 33 заложници за 1.904 палестински затвореници.
Се верува дека затворениците кои треба да бидат ослободени се борци на Хамас кои биле заробени за време на војната во Газа, но кои не учествувале во нападите на 7 октомври. Останатите 737 Палестинци кои требаше да бидат ослободени беа приведени за помали прекршоци како што се фрлање камења на Западниот брег и илегално преминување на границата, како и за нелегално поседување оружје или други прекршоци.
Според извештаите, Израел сака да спречи какви и да се славења по ослободувањето на затворениците. На семејствата им се закануваше казна доколку одржат прослави, додека само родителите и браќата и сестрите смеат да ги пречекаат ослободените Палестинци.
Илјадници Израелци истовремено се собраа на плоштадот за заложниците во Тел Авив, некои извикуваа со радост, а други во солзи, додека на огромен екран беа прикажани првите три заложнички ослободени според договорот за прекин на огнот. Тие гледаа како трите жени – Роми Гонен, Дорон Штајнбрегер и Емили Дамари – излегуваат од автомобил во градот Газа каде што им беа предадени на претставниците на Црвениот крст опкружени со толпа која мораше да биде задржана од вооружени мажи со ознаки на Хамас околу нивните чела.
Израелската војска сподели видео од нивните семејства собрани во воен објект, преплавени од емоции, гледајќи снимки како се земаат во рацете на израелските сили, пред да пристигнат во Израел. „Роми, Дорон, Емили, целата нација ве прегрнува“, рече премиерот Бенјамин Нетанјаху.
Трите заложнички подоцна биле пренесени во болница во Тел Авив со хеликоптер кој го пилотирал шефот на израелските воздухопловни сили, јавуваат израелските медиуми.
Неизвесност во однос на преостанатите заложници, военоспособните мажи не се дел од договорот
Ослободувањето на трите жени, првата група од 33-те заложници што треба да бидат ослободени од Газа во првата фаза од договорот, е во замена за ослободување на 90 палестински затвореници во израелските затвори.
Заложниците беа земени во една од најтрауматичните епизоди во израелската историја, кога борците на Хамас ненадејно нападнаа низа воени објекти и заедници близу Појасот Газа во раните утрински часови на 7 октомври, убивајќи околу 1.200 цивили и војници и земајќи 251 заложник.
Но, среде надежите дека шестнеделниот прекин на огнот ќе го означи почетокот на крајот на војната, постои длабока нелагодност за преостанатите 94 заложници кои сè уште се држат во Појасот Газа.
„Се надевам дека прекинот на огнот ќе функционира. Но, со оглед на тоа што го знам за Хамас, не можете да им верувате ниту еден процент“, рече Томер Мизрахи од Сдерот, град во јужен Израел со поглед на Газа, кој беше нападнат на 7 октомври.
Снимките од полициските сили на Хамас кои излегоа на улиците по стапувањето на сила на примирјето покажаа колку Израел сѐ уште е далеку од првичните цели на војната – уништувањето на исламистичката група која владее со Газа од изборите во 2007 година.
„Имам измешани чувства. Од една страна, има прекин на огнот за зајакнување на силите, пауза од лудилото, а од друга страна, можеби не е вистинското време“, изјави Дафна Шараби од Беит Арјех-Офарим, еврејска доселеничка населба на окупираниот Западен брег.
„Требаше да бидат елиминирани, избришани. Мојот син беше резервист таму цела година и ги гледа сите Газанци како се враќаат, Хамас како ги враќа своите сили на сите места каде што се бореше“, додава таа.
По 15 месеци војна, Газа е во голема мера уништена. Во израелската кампања загинаа 47.000 Палестинци, од кои ри четвртини се деца и жени, додека повќепати се раселувани речиси сите 2,4-милионското население на малата сега целосно разорена крајбражна енклава.
Но, за многумина во Израел, војната нема да заврши сѐ додека постои Хамас. Се одржаа и низа собири во спротивставување на прекинот на огнот, што некои го гледаат како предавство и напуштање на заробените способни мажи, кои не беа меѓу првичните 33 заложници.
Министерот за национална безбедност Итамар Бен-Гвир веќе поднесе оставка, а против договорот изрази и неговата колешка Безалел Смотрич.
Израелскиот институт за демократија, во своето последно истражување, израелски гласовен индекс, спроведено непосредно пред договорот, наведува дека 57,5 отсто од Израелците поддржуваат целосен договор кој би ги вратил сите заложници во замена за завршување на војната. Дванаесет отсто поддржуваат делумно ослободување на заложниците во замена за привремен прекин на огнот.
