Јапонската владејачка коалиција го загуби парламентарното мнозинство на националните избори во неделата, што ја зголеми неизвесноста за составот на следната влада и изгледите за земјата којашто веќе ја губи позицијата како четвртата по големина економија во светот.
Либерално-демократската партија (LDP) на премиерот Шигеру Ишиба, која владееше со Јапонија во поголемиот дел од нејзината повоена историја, и помалиот коалициски партнер Комеито освоија 215 места во долниот дом на парламентот од вкупно 465, објави јавната телевизија NHK. Тоа е помалку од 279 места што ги имаа пред изборите, што го означи најлошиот изборен резултат на коалицијата откако накратко ја загуби власта во 2009 година.
„Овие избори беа многу тешки за нас“, изјави за TV Tokyo Ишиба со мрачен изглед.
Најголемиот победник на изборната вечер, главната опозициска Уставна демократска партија на Јапонија (CDPJ), освои 148 места, за разлика од претходните 98, бидејќи гласачите ја казнија партијата на Ишиба поради скандали со финансирањето и инфлацијата.
Таквиот исход би можел да ги принуди партиите на тешки преговори за поделба на власта за да владеат, што потенцијално ќе доведе до политичка нестабилност бидејќи земјата се соочува со економски спротивставени ветрови и напната безбедносна ситуација во Источна Азија.
„Ова не е крај, туку почеток“, рече водачот на CDPJ, Јошихико Нода на прес-конференција, додавајќи дека неговата партија ќе работи со другите опозициски партии за промена на владата.
Ишиба претходно во текот на ноќта рече дека ќе почека до конечните резултати пред да размисли за потенцијални коалиции или други аранжмани за поделба на власта. Јапонскиот премиер распиша предвремени избори веднаш откако беше избран за лидер на партијата во септември, надевајќи се дека ќе го добие мандатот за своето премиерско место. Неговиот претходник Фумио Кишида поднесе оставка откако неговата поддршка опадна поради гневот на јавноста поради кризата со трошоците за живот и скандалот со неевидентираните донации за пратениците.
Изборите се одржаа девет дена пред гласачите во САД, најблискиот сојузник на Јапонија, да излезат на гласање на уште едно непредвидливо гласање.
По објавувањето на конечните изборни резултати, јенот падна на тримесечен минимум во однос на американскиот долар, а цените на јапонските акции се очекува да паднат, додека приносите на долгорочните државни обврзници растат бидејќи инвеститорите реагираат на неизвесноста.
„Пресудата на гласачите за владејачкиот блок беше поостра од очекуваното. Зголемена е неизвесноста за континуитетот на администрацијата, а берзата најверојатно веќе утре ќе реагира со распродажба, особено кај странските инвеститори“, смета Саисуке Сакаи, виш економист во „Mizuho Research and Technologies“.
Помалите партии, како Демократската народна партија (DPP) или Јапонската иновациска партија (JIP – NIK), сега би можеле да се покажат како клучни за формирање влада. DPP освои 28 места, а JIP 38 мaндати. Сепак, двете партии предлагаат политика која не е во согласност со линијата на LDP. Водачот на DPP, Јуичиро Тамаки не ја отфрли соработката со коалицијата предводена од LDP, но лидерот на JIP, Нобујуки Баба ја отфрли идејата.
DPP бара јапонскиот данок на промет, од сегашните 10 отсто да се намали на само пет отсто додека не се зголемат реалните плати, политика што LDP не ја поддржува, додека JIP вети построги правила за донациите за да се исчисти политиката.
Политичките несогласувања, исто така, би можеле да предизвикаат главоболки за централната банка Bank of Japan (BoЈ) ако Ишиба избере партнер кој поддржува политика на задржување на каматните стапки блиску до нула, бидејќи BoЈ сака постепено да ги зголемува додека се обидува да ја одвикне Јапонија од децениската големите монетарни поттикнувања.
„Со флуиден политички пејзаж, промовирањето на економските политики кои вклучуваат зголемување на даноците за финансирање на трошоците за одбрана ќе стане многу потешко. Без силна влада, би било потешко за BoJ да ги зголеми стапките и да го држи слабиот јен под контрола“, вели Масафуми Фуџихара, вонреден професор по политика на Универзитетот Јаманаши.