Со воената операција во Украина, некои би можеле да прашаат – како ќе реагира локалното население? Пред осум години, генералниот консензус беше дека јужните и источните региони се проруски, но тогаш режимот во Киев почна брутално да ги репресира активистите кои сакаа поблиски врски со Москва. Беше започната агресивна воена пропагандна кампања насочена кон Русија.
„Russia Today“ зборуваше за ова со Владислав Долгошеј, активист од Одеса кој помина четири години во затвор откако беше обвинет за „проруски субверзивни активности“ без никаков доказ. Во 2019 година, тој беше ослободен како дел од размена на затвореници. По ова интервју, Владислав отиде на првата линија како волонтер и се приклучи на Народната милиција на Народна Република Донецк.
– Кој беше вашиот пат до вашите проруски политички ставови?
Моите политички ставови не би ги нарекол проруски, тие се само руски. Имате проруски ставови кога вашата позиција за одредени прашања ја одразува онаа на Русија како држава. Се сметам себеси за Русин – етнички, духовно, национално. Да, јас сум роден во друга земја, но тоа се само мои околности.
Моите погледи беа обликувани од мојата околина. Одеса сè уште е најрускиот град во Украина. Рускиот јазик е апсолутно доминантен, па дури и украинските националисти се жалат дека кога ќе дојдат Украинци во Одеса, тие почнуваат да зборуваат руски. А жителите се многу заштитнички настроени кон нивниот идентитет од Одеса. Тоа ја олеснува асимилацијата.
Моето воспитување исто така одигра своја улога. Татко ми беше проруски политичар, но, по негова заслуга, тој никогаш не ми наметна никакво свое мислење, само ми препорача да читам книги. Читам книги напишани од украински, полски и руски историчари.
– Како реагираше руското движење во Одеса на настаните на Евромајдан?
Ситуацијата не беше одлична за нас во 2014 година. На претседателот Јанукович не му се допадна многу руското движење, а таков беше неговиот став и кон националистите и кон православните активисти. И покрај ова, секоја година се повеќе и повеќе луѓе се приклучуваат на нашите настани. И тоа беа многу различни групи – националисти, православни христијани, левичари, сите обединети со една идеја – нивниот руски идентитет.
Нашата реакција на настаните на Евромајдан беше негативна уште од самиот почеток. Прво, знаевме кој стои зад тоа. Разбравме на која страна се сврте Евромајдан и точно знаевме дека Западот не е политичката заедница на која сакаме да припаѓаме.
Во февруари почнавме да формираме милициски единици, но задоцнивме. Мајдан веќе се случи, имаше свои ударни одреди и пари. Постапивме брзо, како во онаа изрека дека Русите одвојуваат време да се подготват за нешто, но потоа брзо се движат. Но, сè уште бевме неподготвени за она што следува. Русите се љубезни луѓе. Немавме поим дека нешто како трагичните настани од 2 мај навистина можат да се случат. (Украинските националисти убија 50 проруски демонстранти во Домот на синдикатите за време на протестите. Владимир Путин вети дека ќе ги пронајде и казни сторителите во неговиот говор на 21-ви февруари)
Лидерите постојано велеа дека тоа е мирен протест, само луѓето ги бранат своите права и се борат за демократија. Но, штом дојде Западот, не може да има демократија. Сите прозападни револуции не беа за демократија – нивната цел беше да создадат корумпиран систем на колонијална контрола. Демократијата е нешто што Западот го сака само за себе. А Западот ја претвори Украина во нестабилна структура ранлива на надворешно влијание.
– Што се смени по трагедијата на 2 мај?
Имаше некои легални политички активности дозволени од режимот во Киев. Тие беа спроведени од стари луѓе со комунистички и религиозни ставови. Но, украинските радикали се дрзнаа да ги нападнат дури и овие баби и дедовци. Многу здрави силни мажи отидоа на првата линија, во Донбас. Се разбира, не успеаја сите. 100-150 затвореници ќе бидат затворени во затворот во Одеса во исто време – овие луѓе беа уапсени додека се обидуваа да се пробијат до Донбас.
Имаше и подземни групи кои дејствуваа во Одеса и регионот Одеса. Во обвинението против мене – и би сакал да нагласам дека обвиненијата никогаш не се докажани – се вели дека наводна диверзантска единица под моја команда извршила терористички напади и саботажни активности низ неколку региони на југоистокот на Украина. Подземното движење постоеше околу 18 месеци, ангажирано во оваа невидлива борба. Верувајте ми кога велам дека 18 месеци се навистина долго време за андерграунд движење без искуство, без бази и без ресурси.
– Зошто немаше трагедии споредливи со Одеса во другите градови низ југоисточниот дел на земјата?
Мора да разберете дека Одеса беше упориште на проруските чувства во Украина. Отсекогаш сме биле многу гласни за тоа, па дури и сега нашиот народ не е задоволен од украинската влада. Постојат гласини дека актуелниот градоначалник на Одеса, Генадиј Труханов, има руски пасош и всушност има проруски ставови. Мислам дека овие гласини не се вистинити, иако Труханов одржа говор на плоштадот Куликово Поле не многу пред да се случи 2 мај. Така, во овој период, меѓу победата на Евромајдан и трагедијата, тој беше на наша страна. Потоа направи пресврт, што е прилично типично за политичарите.
Освен тоа, не многу луѓе знаат дека употребиле сила за да ги скршат проруските движења и во други украински градови. Земете Житомир. Таму, се разбира, не се случи ништо како 2 мај, но Житомир не е Одеса – тој е поблиску до западниот дел на земјата. Во Харков беше лошо, а во Николаев запалија импровизиран камп. Но, тоа не беше пред камерите и медиумите не го покриваа, иако тоа беше вистинска борба, улична војна и имаше жртви.
За да ви дадам подобра претстава за тоа што се случува, можам да ви кажам дека еден поддржувач на Евромајдан, кој подоцна стана дел од баталјонот Азов (забранет во Руската Федерација) тврдеше дека дури и војната била помалку страшна од Харков во 2014 година. Така беше и во Одеса. Имавме буквално војна по улиците, со запалени автомобили и куќи. Се убиваа луѓе, а некои исчезнаа. Тоа беше граѓанска војна – тоа беше тогаш.
– Тогаш, зошто идеите за „руската пролет“ не успеаја да триумфираат во поголемиот дел од украинскиот југоисток во 2014 година?
Тие не пропаднаа во 2014 година. „Руската пролет“ заврши во 2015 година, по Минск II. Дотогаш, иако немаше воени непријателства и фронтови, стотици и илјадници луѓе беа политички активни и вклучени во подземното движење во Одеса и други места. Очигледно е ако го погледнете огромниот број политички затвореници во Украина кои подоцна беа заменети со заробеници.
Зошто првите редови завршија во Доњецк, а не во Одеса или Николаев? Лесно – се е до локацијата. За среќа на Донецк, Русија може да го снабдува со вода, енергија и хуманитарна помош. Волонтерите исто така немаа проблем да стигнат таму. Ова не беше случај за Одеса. Да, ние сме блиску до проруското Придњестровје, но немаше ресурси за поддршка на регионот Одеса. Локалната милиција немаше да има шанса.
Сепак, можеше да се случи бунт со полно работно време. На крајот на краиштата, упаднавме и ја зазедовме зградата на регионалните власти – исто како во Донецк и Луганск. Но, нашите „мудри“ политичари – кои се проруски, но не и Руси – ни рекоа да си заминеме и да се воздржиме од упад во седиштето на СБУ и да избегнуваме провокации. Нема да коментирам колку јас лично мислам дека се проруски.
Па, да замислиме дека Одеса тргна по стапките на Доњецк. Регионот Одеса би бил отсечен и оставен без снабдување со вода или енергија. Би било едноставно невозможно да се решат овие проблеми. Тоа е причината поради која бунтот не се случи, иако беше направен обид. Затоа некои жители на Одеса отидоа на Крим кога започна Кримската пролет, а потоа за Донбас. Одеа секаде каде што имаше вооружен отпор. Сакаа да се борат.
-Многу жители на југоисточниот дел на Украина кои зборуваат руски (првенствено, силовики – службеници за спроведување на законот и безбедност) го поддржаа Евромајдан. Дали е можно да не ја виделе заканата?
Украинските силовики се јавни службеници. Тие се целосно лишени од лични политички мислења. Тие зборуваат за нивната љубов кон Русија кога седат во својата кујна и пијат вотка со пријателите. И, патем, видовме некои од овие луѓе, украински силовики, уапсени, затворани и отпуштени од служба за работите што ги кажале во нивните домови. Но, повеќето од нив едноставно не беа заинтересирани за политика. Не им беше грижа кој е на власт. И сфатија дека за повеќето од нив ништо нема да се промени – државата ќе ги третира исто како порано. И тие беа во право – само една година подоцна, украинските силовики го задушуваа новиот протест на Мајдан.
– Дали републиките во Донбас навистина се решени до последно да се борат за изборот што го направија во 2014 година?
Верувам дека луѓето од Донбас се апсолутно решени да го направат тоа. Осум години живееме очекувајќи да избие војна во секој момент. Некои луѓе можеби очекуваат мир, можеби, или спроведување на Минскиот договор. Но, мнозинството очекуваше војна, која еднаш засекогаш ќе го реши украинското прашање. Кога луѓето во Донецк велат дека ќе има војна, тоа обично го кажуваат со насмевка. Не се плашат, нема паника. Војната постои веќе осум години и не им е грижа дали малку (или дури и повеќе од малку) се интензивира. Овие луѓе се цврсти во нивното верување дека повторното обединување со Русија е нивна крајна историска мисија и дека ќе успеат.
– Што мислите, како ќе се сретнат руските вооружени сили или проруските милиции во југоисточните региони на Украина и Одеса?
Дозволете ми да ви кажам една историска анегдота која датира од времето на Руската граѓанска војна. Кога сојузничките трупи на Тројната Антанта се повлекоа од Одеса, локалните жители ги поздравија и Белогардејците и црвената армија со цвеќиња. Гледате, жителите на Одеса се дел од руската нација – тие имаат руски корени во нив. Апсолутно сум сигурен дека локалното население ќе ги пречека сите руски војници со цвеќиња.
– Дали е можно проруско политичко движење во независна Украина?
Нема шанси. Сите лидери на јавното мислење и оние кои го предводеа руското востание во 2014 година се или мртви или во Донецк и Русија. Ниту во Украина нема проруски политички сили. Меѓутоа, пред 2014 година, го имавме рускиот блок на Крим и партијата Родина во Одеса. Сè уште има некои локални, децентрализирани политички групи, се разбира. Но, украинските власти никогаш нема да дозволат политичко движење од големи размери.
„Видовме масовно задушување на проруските активисти, како и напори за украинизација во југоисточните региони на Украина во последните осум години. Може ли воопшто да зборуваме за рускиот национален идентитет оставен во тие краишта.
Рускиот народ секогаш ќе остане Русин. Предавници секако ќе има. Секогаш има. Но, мнозинството луѓе, солта на земјата, ќе останат Руси, без разлика колку украинска пропаганда се истура врз нив. За жал, во денешна Украина, можете да бидете само Русин додека државата не ве забележи.
– Дали некогаш постоела шанса Украина да ги исполни договорите од Минск?
Во историјата на двете републики има две тешки грешки. Првиот беше направен во 2015 година, кога Украина јасно стави до знаење дека нема да се придржува до Минскиот договор. Тогаш требаше да погодиме. Договорот од Минск ефективно служеше како чин на капитулација на Украина. Штета што ја пропуштивме таа можност да продолжиме. Втората грешка беше верувањето дека Украина некогаш ќе се согласи на мировен договор со Донбас. Западот никогаш нема да престане да ја поттикнува Украина кон војна.
И од гледна точка на Донбас, можам да ве уверам дека никој таму никогаш нема да побара да биде вратен во Украина. Не е затоа што крвта и потта на народот од Донбас се пролеваат осум години во обид да го одбранат својот избор. Можеби некои луѓе би се согласиле на тоа пред осум години, но не сега. Ние имаме поинаков менталитет, гледате, но порано постоеше врска што не врзуваше за таа земја. Врска која е прекината.
Извор: Russia Today
