Кир Стармер вети во петокот дека ќе донесе промени во Велика Британија како нејзин следен премиер, откако неговата Лабуристичка партија ден претходно извојува надмоќна победа на општите избори, ставајќи крај на 14-годишното владеење на конзервативците.
Централно-левичарските лабуристи освојуваат големо мнозинство во 650-члениот парламент, додека конзервативците на Риши Сунак ќе го имаат својот најлош резултат во долгата историја на партијата, бидејќи гласачите ги казнија за зголемувањето на жвотните трошоци, лошите јавни услуги и низата скандали.
„Промената започнува сега. Рековме дека ќе ставиме крај на хаосот, и ќе го направиме, рековме дека ќе свртиме нова страница и имаме. Денеска го започнуваме следното поглавје, ја започнуваме работата на промените, мисијата за национална обнова и почнуваме да обновете ја нашата земја“, рече Стармер во својот победнички говор.
Сунак претходно го призна поразот и рече дека му се јавил на Стармер за да му честита на победата.
„Денеска власта ќе премине од едни раце во други на мирен и уреден начин, со добра волја на сите страни. Имаме многу да научиме и размислуваме и јас ја преземам одговорноста за поразот на многуте добри и вредни конзервативни кандидати… Жалам“, рече Сунак
И покрај убедливата победа, анкетите покажаа дека постои мал ентузијазам за Стармер или неговата партија, и тој доаѓа на власт во време кога земјата се соочува со низа застрашувачки предизвици.
Даночното оптоварување на Британија ќе го достигне највисокото ниво од веднаш по Втората светска војна, нето долгот е речиси еднаков на годишното економско производство, животниот стандард падна, а јавните услуги се чкрипат, особено многу ценетата Национална здравствена служба (NHS), гордоста на британското здравство, која е зафатена од штрајкови .
Стармет, рака, веќе мораше да ублажи некои од поамбициозните планови на лабуристите, како што се првичните ветувања за зелената потрошувачка, истовремено ветувајќи дека нема да ги зголеми даноците за „работните луѓе“.
„Не ви ветувам дека ќе биде лесно. Промената на земјата не е како превртување на прекинувачот. Тоа е напорна работа. Трпение, решителност, работа и ќе мора веднаш да започнеме“, рече Стармер.
Јакнење на десничарската Реформска партија
Голем дел од тешката штета на конзервативците беше направена од десничарската суверенистичк Реформска партија на Обединетото Кралство (Reform UK, поранешната Brexit Party), предводена од заговорникот на истапувањето на Велика Британија од Европската унија, Најџел Фараж, кој силно притискаше за сузбивање на имиграцијата.
Стармер вети дека ќе се откаже од контроверзната политика на конзервативците за испраќање на барателите на азил во Руанда, но бидејќи миграцијата беше едно од клучните изборни прашања, тој самиот ќе биде под притисок да најде решение за да ги спречи десетиците илјади луѓе кои пристигнуваат преку Ла Манш во мали чамци од Франција.
Обвиненијата и дебатата веднаш започнаа во Конзервативната партија за нејзината идна насока, при што некои рекоа дека нејзиниот неуспех произлегува од нејзиното напуштање напуштање на политичкиот центар, додека други тврдеа дека Реформската партија ги освоила гласачите кои сметаа дека партијата ги напуштила своите корени.
Реформската партија освои четири места, а самиот Фараж конечно беше избран во парламентот во неговиот осми обид, освојувајќи повеќе гласови од конзервативците во многу делови од земјата.
„Има огромна празнина во десниот центар на британската политика и моја работа е да ја пополнам, а токму тоа ќе го направам. Верувајте ми луѓе, ова е само првиот чекор од нешто што ќе ве одушеви сите“, триумфалистички рече Фараж.
Зголемувањето на поддршката за подесната алтернатива ги отсликува неодамнешните слични резултати во Европа, каде што крајната десница е во пораст. Но, за разлика од Франција, каде што партијата Национален собир на Марин Ле Пен постигна историски добивки на изборите минатата недела, британската јавност генерално гласаше за партија на левиот центар што ќе донесе промени.
Стармер вети дека ќе ги подобри односите со Европската унија за да ги реши проблемите создадени од Брегзит. Сепак, и покрај противењето на лабуристите за Брегзитот, повторното влегување во ЕУ не е на дневен ред.
Стармер можеби ќе треба да соработува и со Доналд Трамп во Соединетите држави, доколку овој победи на претседателските избори во ноември. Трамп веќе испрати честитки до својот пријател и поддржувач Фараж, преку својата социјална мрежа Truth Social.
Додека вети дека ќе донесе промени во земјата, Стармер вети дека ќе ја продолжи недвосмислената поддршка на Лондон за Украина во нејзината војна против Русија. Во многу надворешни работи, неговата политика е слична на онаа на Сунак.
Пресвртот на лабуристите
Изборната победа претставува зачудувачки пресврт за Стармер и лабуристите, за кои критичарите и поддржувачите рекоа дека се соочуваат со егзистенцијална криза пред само три години, кога се чинеше дека го изгубиле правецот по тешкиот пораз во 2019 година.
Но, серијата скандали на конзервативците го поткопаа тогашниот премиер Борис Џонсон. Катастрофалниот најкус во британската историја шестнеделен мандат на Лиз Трас како премиерка, кој уследи по принудното заминување на Џонсон на крајот на 2022 година, го зацементира падот, при што Сунак не успеа да остави никаква трага.
Сунак го запрепасти Вестминстер и многумина во неговата партија со распишување на предвремени избори во мај, кога конзервативците заостануваа во анкетите зад лабуристите за околу 20 процентни поени и неговата кампања се покажа како катастрофа.
„Заслуживме да загубиме. Конзервативната партија изгледа исцрпена и без идеи. Но, не е за сè виновен Риши Сунак. Борис Џонсон и Лиз Трас се оние коипшто ја доведоа партијата до катастрофата“, изјави за Reuters Ед Костело, претседател на Grassroots Conservatives, којашто ги претставува редовните членови на партијата.
