Во 13 часот, утре, во францускиот град Стразбур, двете најмоќни жени во Европа ќе се соочат со заедничкиот момент на вистината.
Гласањето во Европскиот парламент ќе одреди дали Урсула фон дер Лајен ќе го добие вториот мандат како претседател на Европската комисија што таа го посакува. Тоа, исто така, ќе го одреди и остатокот владеењето на италијанската премиерка Џорџија Мелони. И можно е само еден од нив да излезе како победник, пишува Политико.
Гласањето за ратификација на повторното именување на фон дер Лајен на чело на извршната власт на ЕУ доаѓа откако европските лидери ја номинираа за уште еден петгодишен мандат, по неколкумесечни шпекулации и тајни преговори. Оттаму почнаа неволјите за Мелони.
Десничарската италијанска лидерка беше исклучена од договорот направен во Брисел меѓу либералните лидери како претседателот Емануел Макрон од Франција, центристичките конзервативци на Фон дер Лајен, социјалистите на германскиот канцелар Олаф Шолц и шпанскиот премиер Педро Санчез.
Тоа ја налути Мелони. Исто така, ја остави фон дер Лајен со потенцијален проблем кој сега е во фокус. Иако теоретски таа ќе има доволно поддршка од конзервативците, либералите, зелените и социјалистите за да ја добие поддршката од Парламентот во четврток, тоа е тајно гласање и дури 15 отсто од европратениците кои се очекува да ја поддржат можеби нема да го сторат тоа.
Тоа е местото каде што Мелони може да помогне: таа ја предводи тврдодесничарската група европратеници на конзервативците и реформистите, чии 78 гласови би можеле да се покажат како критични за судбината на фон дер Лајен.
Досега, сепак, Мелони ја отфрлаше можноста да им нареди на нејзините „војници“ да ја поддржат германската функционерка за втор мандат. По она што Фон дер Лајен го опиша како „интензивен час“ на разговори со групата ECR во вторникот, сè уште не беше јасно на кој начин ќе гласаат. Различни партии во групата, од различни земји, веројатно ќе донесат свои одлуки.
Гласањето во четврток ја става Мелони „на крстопат, каде што таа мора да направи избор кој ќе биде одлучувачки за нејзината политичка иднина“, рече Марко Валбруци, политиколог од Универзитетот во Неапол Федерико II. „Таа мора или да ја прифати можноста да биде дел од мнозинството што изразува поддршка за лидерот на Комисијата, или да остане надвор, што мислам дека ќе биде тешко за неа“.
Во Брисел, официјалните лица јасно ставија до знаење дека нема план Б доколку фон дер Лајен не биде потврдена во нејзината улога. Доколку во четврток не ги добие потребните 361 гласови во Парламентот со 720 места, политиката на ЕУ повторно ќе биде фрлена во хаос и конфузија – во многу чувствителен момент.
Со оглед на тоа што руската војна во Украина е длабоко во третата година и Доналд Трамп напредува во неговата кампања за враќање на Белата куќа, стабилното лидерство на ЕУ нашироко се смета за витално за економската и политичката безбедност на континентот.
Има многу загрозени и во Рим.
Ако Мелони ја поддржи кандидатурата на Фон дер Лајен, таа ќе го зацврсти своето место како мејнстрим умерен глас во европските прашања. Ако таа им нареди на своите европратеници да се воздржат, таа ризикува да ја стави партијата, и Италија, на маргините. Но тоа не е сѐ.
Тоа е особено болна дилема за Мелони затоа што ја принудува да избира помеѓу нејзините прагматични инстинкти како национален лидер на светската сцена и политичките убедувања што таа ги застапува со години како политичарка во Италија.
Иако Мелони останува популарна во земјата, италијанската политика е озлогласено непостојана и расцепкана. Нејзиниот коалициски партнер, Матео Салвини, лидер на крајно десничарската партија Лига, се спротивстави на вториот мандат на Фон дер Лајен. Минатата недела, Салвини беше принуден да ги негира медиумските информации дека рекол дека ако Мелони „гласа за Фон дер Лајен, таа е готова“.
Фашистички корени
Партијата Браќа од Италија водат потекло од поранешните фашисти кои излегоа од урнатините на Втората светска војна, но Мелони се обиде да ја модернизира партијата на конзервативен модел. За Валбруци, политикологот, гласањето во четврток го претставува „најважниот момент од премиерската функција на Мелони досега“.
И покрај политичкиот притисок од крајната десница во Италија, постојат добри причини зошто Мелони може да одлучи дека е во нејзин домашен политички интерес да ја поддржи Фон дер Лајен. Главна меѓу нив, е опасната економска позиција на Италија.
Фон дер Лајен беше доверлив партнер за Мелони, потврдувајќи ја усогласеноста на Италија со планот на ЕУ за економско закрепнување по пандемијата и одобрувајќи го навременото ослободување на средствата. Иронично, како што и знае Мелони, левоориентираната Комисија на ЕУ е суштинска патерица за задолжените земји како Италија.
Откако изборите за Европскиот парламент во јуни вратија силни резултати за крајно десничарските партии, трошоците за задолжување на Италија се зголемија бидејќи инвеститорите образложија дека политиката на солидарност на ЕУ е со помала веројатност да продолжи, според Карло Котарели, поранешен италијански сенатор и висок функционер на ММФ кој сега раководи со програма за економски и општествени науки на Католичкиот универзитет во Милано. „Кога има криза, Италија зависи од механизмите за солидарност на ЕУ“, рече тој.
Фон дер Лајен, исто така, покажа дека е флексибилна за прашања важни за партијата на Мелони, како што се справувањето со миграцијата, одбраната на земјоделските интереси и ублажувањето на климатската политика.
Кога Фон дер Лајен во вторникот се сретна со европратениците на ЕЦР, тие ги поздравија овие увертира. Но, според едно лице запознаено со разговорите, пратениците на Мелони, исто така, побарале „радикална промена на чекорот кон Зелениот договор“ за климатските политики, „прагматичните“ земјоделски политики и нови договори со африканските земји за блокирање на заминувањето на мигрантите. Мелони, исто така, ќе бара максимална флексибилност за тоа како се толкуваат европските правила за долгот за Италија.
Сојузниците на Мелони јасно ставија до знаење дека нивната поддршка ќе зависи од тоа дали Фон дер Лајен ќе им даде моќна позиција во Европската комисија со новиот изглед. Тоа значи големо портфолио за италијанскиот комесар – можеби улога во распределбата на средствата, како и функцијата потпретседател или извршен потпретседател во Комисијата.
Што и да се случи, не се очекува партијата во секој случај јавно да ја соопшти својата одлука. Но, наводно тајните гласови имаат начин да излезат.
Ако фон дер Лајен победи со големо мнозинство, ќе биде очигледно дека Мелони ја спасила. Во тој случај, таа може да прибегне кон однапред подготвена одбрана: наместо да дејствува во интерес на нејзината партија, таа работи на „максимален резултат за Италија“.
