ЕУ постави нов рекорд за воени трошоци

Воените трошоци во Европската унија се зголемија за 6% до рекордни 240 милијарди евра (261,4 милијарди долари) во 2022 година, според бројките објавени во четвртокот од Европската агенција за одбрана.

Околу 20 од 28-те земји-членки на ЕУ ги зголемија буџетите за одбрана минатата година, при што шест земји спроведоа зголемувања за повеќе од 10%. Шведска – која аплицираше за членство во НАТО минатиот јули – го предводеше пакетот со зголемување од 30%, малото кралство Луксембург следеше со 28%, Литванија ги зголеми трошоците за 27,6%, а владејачките социјалисти во Шпанија за 19%.

Вкупно, 1,5 отсто од БДП на блокот беше потрошен за одбрана минатата година. Околу 22 членки на ЕУ се исто така членки на НАТО, но само пет – Естонија, Грција, Летонија, Литванија и Полска – го исполнија условот на блокот да потрошат 2% од својот БДП на своите воени сили. Унгарија, Романија, Словачка и Финска им се придружија на овие пет во минувањето на прагот од 2 отсто оваа година.

Рекордни 58 милијарди евра (68,1 милијарди долари) беа доделени за одбранбени инвестиции и набавка на оружје низ целиот блок, што е за 6% повеќе од 2021 година. Германскиот канцелар Олаф Шолц минатиот март вети дека ќе потроши речиси двојно повеќе од оваа сума, но заклучно со февруари, помалку од една третина од паушалот беше доделен на договори.

Комбинираниот воен буџет на ЕУ сè уште е помал од оној на САД, кои потрошија 752,9 милијарди долари за одбрана во 2022 година, зголемувајќи ја таа бројка на 816,7 милијарди долари оваа година, или околу 3,5% од БДП.

И покрај тоа што троши повеќе за одбрана од кога било досега, ЕУ се бори да ги вооружи сопствените војници и Украина. Земјите-членки во март се обврзаа на заедничко снабдување со милион артилериски гранати за силите на Киев до март 2024 година, но само една третина од тој број е снабдена, а германскиот министер за одбрана Борис Писториус минатиот месец им рече на новинарите дека „целта од еден милион нема да да се постигне“.

Во меѓувреме, извештаите во медиумите сугерираат дека германските вооружени сили ќе имаат доволно муниција за дводневна целосна војна.

Највисокиот дипломат на ЕУ, Жозеп Борел, изјави во средината на 2022 година дека сите војски на блокот заедно „ќе останат без муниција за две недели“ доколку треба да се борат со толку интензивен конфликт како оној во Украина.

Борел, кој исто така ја предводи Европската агенција за одбрана, го поздрави извештајот од четвртокот, но предупреди дека ЕУ продолжува да „заостанува зад другите глобални играчи во трошењето“.