Израел информирал неколку арапски држави дека сака да отвори тампон зона на палестинската страна на границата со Газа за да спречи идни напади како дел од предлозите за енклавата по завршувањето на војната, според египетски и регионални извори.
Според три регионални извори, Израел ги поврзува своите планови со соседите Египет и Јордан, заедно со Обединетите Арапски Емирати, кои ги нормализираа односите со Израел во 2020 година.
Иницијативата не укажува на неизбежен крај на офанзивата на Израел – која продолжи во петокот по седумдневното примирје – но покажува дека Израел посегнува подалеку од воспоставените арапски посредници, како Египет или Катар, бидејќи се обидува да ја обликува повоена Газа.
Ниту една арапска држава не покажа подготвеност да ја контролира или администрира Газа во иднина и остро ја осудија израелската офанзива во која загинаа повеќе од 15.000 луѓе и беа срамнети делови од урбаните области на Газа. Хамас уби 1.200 луѓе во својот напад на 7 октомври и зеде повеќе од 200 заложници.
„Израел сака оваа тампон зона меѓу Газа и Израел од север кон југ за да спречи какви било Хамас или други милитанти да се инфилтрираат или да го нападнат Израел“, рече висок функционер за регионална безбедност, еден од трите регионални извори кои побараа да бидат анонимни, објави ynetnews.
Египетската, саудиската, катарската и турската влада не одговорија веднаш на барањата за коментар. Јорданските власти не можеle веднаш да се контактираат за коментар.
Официјален претставник на ОАЕ не одговориl директно на прашањето дали на Абу Даби му било кажано за тампон зоната, но рече: „ОАЕ ќе ги поддржи сите идни повоени аранжмани договорени од сите засегнати страни“ за да се постигне стабилност и палестинска држава.
Запрашан за плановите за тампон зона, Офир Фалк, советник за надворешна политика на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, изјави за Ројтерс: „Планот е подетален од тоа. Тој се заснова на процес од три фази за „денот по Хамас“.
Изнесувајќи ја позицијата на израелската влада, тој рече дека трите фази вклучуваат уништување на Хамас, демилитаризација на Газа и дерадикализирање на енклавата.
„Тампон зона може да биде дел од процесот на демилитаризација“, рече тој. Тој одби да понуди детали на прашањето дали тие планови биле покренати со меѓународни партнери, вклучително и арапски држави.
Арапските држави ја отфрлија како невозможна целта на Израел да го уништи Хамас, велејќи дека тој е повеќе од само милитантна сила која може да биде поразена.
Стиснување на Палестинците
Израел во минатото сугерираше дека размислува за тампон зона во Газа, но изворите посочуваат дека сега тоа им го презентира на арапските држави како дел од своите идни безбедносни планови за Газа. Израелските трупи се повлекоа од енклавата во 2005 година.
Еден американски официјален претставник, го повторил противењето на Вашингтон на каков било план што ја намалува големината на палестинската територија.
Јордан, Египет и други арапски држави изразија стравување дека Израел сака да ги истисне Палестинците од Газа, повторувајќи што претрпеле Палестинците кога беше создаден Израел во 1948 година. Израелската влада негира каква било таква цел.
Висок израелски безбедносен извор рече дека идејата за тампон зоната „се испитува“, додавајќи: „Во моментов не е јасно колку длабоко ќе биде тоа и дали може да биде 1 км или 2 км или стотици метри (внатре во Газа)”.
Секое навлегување во Газа, долга околу 40 км (25 милји) и широка помеѓу околу 5 км (3 милји) и 12 км (7,5 милји), би ги натрупало нејзините 2,3 милиони жители на уште помала област.
Досега, Египет, првата арапска држава што потпиша мировен договор со Израел, и Катар, кој нема формални врски, но ги одржува отворените канали за комуникација, беа во центарот на разговорите за посредување со Израел, кои се фокусираа на размена на заложници држени од Хамас за Палестинците во израелските затвори.
Менување на фокусот
Два египетски безбедносни извори рекоа дека Израел ја подигнал идејата во разговорите за посредување со Египет и Катар за разоружување на северот на Газа и формирање тампон зона во северна Газа со меѓународен надзор.
Изворите велат дека неколку арапски држави се противат на ова. Иако арапските држави можеби нема да се спротивстават на безбедносната бариера меѓу двете страни, имаше несогласување околу тоа каде се наоѓа тампон зоната, додаваат тие.
Египетските извори рекоа дека Израел на состанокот во Каиро во ноември рекол дека на лидерите на Хамас треба да им се суди на меѓународно ниво во замена за целосен прекин на огнот. Посредниците рекоа дека прашањето треба да се одложи до по војната за да се избегнат попречени разговори за ослободување на заложниците, велат изворите.
Извор од кабинетот на израелскиот премиер одби да се осврне на извештаите, додавајќи: „Воениот кабинет на Нетанјаху ги дефинираше воените мисии: Да се уништи Хамас, да се вратат сите заложници дома и ќе продолжиме додека не ги завршиме нашите мисии.
Регионалните извори го споредија планот за тампон-зоната на Газа со „безбедносната зона“ што Израел некогаш ја имаше во јужен Либан. Израел ја евакуираше таа зона, која беше длабока околу 15 километри, во 2000 година по долгогодишни борби и напади на либанскиот Хезболах.
Тие, исто така, рекоа дека израелскиот план за повоена Газа вклучува депортирање на водачите на Хамас, акција што исто така ќе ја отслика израелската кампања во Либан во 1980-тите кога го истера раководството на Палестинската ослободителна организација (ПЛО), која започна напади од Либан во Израел.
„Израел е подготвен да плати скапа цена за целосно протерување на Хамас од Газа во другите земји во регионот слично на она што го направи во Либан, но не е исто. Да се ослободиме од Хамас е тешко и не е сигурно“, кажал друг извор.
Висок израелски функционер рекол дека Израел не смета дека Хамас е како ПЛО ниту верува дека ќе се однесува како ПЛО.
Мохамед Далан, поранешен шеф за безбедност на Газа од палестинската фракција Фатах, која беше исфрлена од енклавата кога Хамас ја презеде контролата во 2007 година, рече дека планот на израелската тампон зона е нереален и нема да ги заштити израелските сили.
„Тампон зоната може да ги направи силите на (премиерот Бенјамин) Нетанјаху цел и во зоната“, рече тој.
