Македонското друштво „Илинден”-Тирана остро реагира по „последователната активност на бугарската амбасада во Пустец, во напорите за асимилација на Македонците”.
Во реакцијата друштвото најпрво прави приказ на реалната состојба со постоењето единствено на припадници на македонското малцинство, по чии барања наставата се одвивала на нивниот мајчин македонски јазик.
„По завршувањето на Втората светска војна биле воспоставени добри односи меѓу југословенската и албанската држава. Врз основа на повеќе билатерални договори, во Албанија му било дозволено на македонското население да учи на мајчиниот јазик, не само во Мала Преспа, туку и во Голо Брдо и повеќе села од околијата Пешкопеја. За да се воспостави настава на македонски јазик од страна на југословенската држава биле испратени учители Македонци. Согласно билатералниот договор во однос на наставата, за издавање на решенија за именуваните учители задолжен биле Околиските началници за просвета“, наведува друштвото.
„Поконкретно за именуваните учители од битолскиот округ задолжен бил Илија Јанкуловски. Решенија за распределба на учители во Албанија со негов потпис добиле Кире Стерјески, назначен за учител во училиштето во село Пустец од 20 ноември 1944 година. Тој останал во училиштето до крајот на јуни 1946 година“.
„Потоа Никола Марковски, назначен за учител во училиштето во село Шулин од 20 ноември 1944 година, кој останал во училиштето до крајот на јуни 1945 година“.
„Ристо Стерјовски, назначен за учител во училиштето во село Горица од 1 септември 1945 година. Тој останал во училиштето до крајот на јуни 1947 година. Томе Тодоровски, назначен за учител во училиштето во село Туминец од 1 септември 1945 година, кој останал во училиштето до крајот на 1947 година“.
„Никола Беровски Николовски, назначен за учител во училиштето во село Горица од 1 септември 1945 година. Тој се оженил во Албанија и останал таму до крајот на животот“.
Како што се наведува, учениците ги изучувале наставните предмети: мајчин македонски јазик, сметање, историја, земјопис, природознание, пеење, цртање, фискултура.
Во периодот после информбирото, македонските учители биле протерани, но изучувањето на мајчиниот македонски јазик продолжило во училиштата во преспанскиот регион, стои во реакцијата и се додава дека „не е тајна дека македонските деца и денес за првпат се среќаваат со албанскиот јазик во училиште, бидејќи дома зборуваат на македонски јазик”.
„Ваквата вековна состојба никако не им одговара на сонувачите на санстефанскиот сон за Голема Бугарија. Затоа тие почнаа интензивен атак врз Македонците во Албанија за тие да се одродуваат и да се пишуваат Бугари. Во тоа донекаде им успева бидејќи со текот на годините гледаме дека има лица кои плукаат на мајчиното млеко и се задојуваат со бугарски отрови. Тие се и оние изроди од македонските предци кои најмногу помагаат во „наоѓањето на нови Бугари во Албанија“, стои во реакцијата.
Се додава дека тие исти изроди, кои за жал, со лаги, прикривање и измама на македонското население, успеаја да ја добијат нивната доверба и да влезат во раководните структури на единствената македонска општина во Албанија, Општина Пустец.
„Токму таму и токму во селата кои погоре ги спомнавме, деновиве била во „добродетелска посета” бугарска делегација. Така „за доброто на Бугарчињата” делегацијата во придружба на изродите и плукачите по сопствената македонска крв, подарила неколку столчиња и бугарски книги. Секако, сето тоа придружено со помпезни изјави за јавноста и објави на официјалната интернет страна на бугарското Министерство за надворешни работи“, се наведува понатаму.
Во оваа прилика, македонското друштво „Илинден”-Тирана „се заблагодарува на сите досегашни и идни дарители за подарените бугарски книги, кои во овие зимски месеци ќе бидат добредојден материјал за потпалување на домашните печки во македонските куќи”.
„Исто така, ја користиме приликава да ги потсетиме македонските владини и невладини претставници кои ги „посетуваат” Македонците во Албанија да не парадираат пред нив туку да преземат конкретни чекори за искоренување на бугарскиот крлеж од македонското ткиво во Албанија“, порачува друштвото на крајот од реакцијата.
