Министерот за одбрана на Босна и Херцеговина, Зукан Хелез, во вторникот го отфрли барањето на српските власти да им се дозволи на воените авиони на таа земја да го користат воздушниот простор на БиХ на 8. и 9. јануари, со образложение дека не сака да дозволи Белград да учествува во одбележувањето на „неуставниот ден“ на Република Српска.
Барањето за согласност, кое е неопходно во вакви случаи, српската амбасада во Сараево го испрати до Министерството за одбрана на Босна и Херцеговина по најавата дека во Бања Лука ќе дојдат речиси сите министри на српската влада, предводена од премиерот Милош Вучевиќ. Тие ќе бидат таму во среда и четврток кога властите на Република Српска планираат да го одбележат денот на тој ентитет и покрај пресудата на Уставниот суд на Босна и Херцеговина, која прославата на 9. јануари ја прогласи за неуставна, бидејќи според неговата оцена ги дискриминира Хрватите и Бошњаците кои живеат во српскиот ентитет.
„Ова прелетување на српски хеликоптери и посетата на делегација од Министерството за одбрана на Србија несомнено упатува на заклучокот дека намерата е да се учествува во настани поврзани со одбележувањето на 9. јануари, кое Уставниот суд на Босна и Херцеговина во 2015 и 2019 година го прогласи за неуставен. Непочитувањето на одлуките на Уставниот суд во сите демократски за државите, тоа претставува поткопување на владеењето на правото, а дополнително, во Босна и Херцеговина, потенцијално кривично дело“, рече Хелез.
И претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ги игнорираше пресудите на Уставниот суд на БиХ и во понеделникот на политичарите од Република Српска им го честиташе тамошниот празник, но не го најави своето доаѓање во Бања Лука.
Во тој град, властите на Република Српска планираат свечена академија за в среда, а за четврток ја најавија вообичаената парада на која ќе учествуваат вооружени припадници на ентитетската полиција.
Деветти јануари во Република Српска е означен како знак на сеќавање на тој датум од 1992 година, кога дел од претставниците на српската националност во собранието на тогашната СР БиХ прогласија формирање „република на српскиот народ“ во БиХ, дефинирајќи го како крајна цел обединувањето на тој дел од БиХ со Србија.
Откако започна војната во БиХ, заедно со прогонот на српското население во другите делови од републиката, започна и прогонот на хрватското и бошњачкото население од деловите на БиХ под контрола на тогашната Српска демократска партија (СДС), предводена од Радован Караџиќ, кој беше осуден на доживотен затвор од Хашкиот трибунал за воени злосторства.
