Словачкиот премиер Роберт Фицо испрати отворено писмо до претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, барајќи итна акција за решавање на неизбежното стопирање на транзитот на природен гас од Украина преку нејзината територија кон ЕУ.
Транзитниот договор меѓу Русија и Украина треба да истече на 31 декември. Киев одби да го продолжи, а како причина го наведе конфликтот со Москва.
Во писмото објавено на Фејсбук во неделата, Фицо го обвини Киев дека не го разгледува потенцијалното влијание што неговата одлука ќе го има врз економијата на ЕУ. Прифаќањето на оваа ситуацијата од Брисел е „апсолутно ирационално и погрешно“, нагласи тој.
Транзитот на гас низ Украина сочинува само 3,5 отсто од потрошувачката на ЕУ, се наведува во писмото, цитирајќи анализа направена од главниот снабдувач и трговец со гас во Словачка, SPP. И покрај скромниот удел, секое запирање би го нарушило пазарот, зголемувајќи ги цените на бензинот за приближно 30%, се тврди во документот. Таков скок на цените би значел дополнителен годишен трошок од 40-50 милијарди евра за европските домаќинства и инфраструктура, тврди Фицо.
„Во интерес на сите граѓани на ЕУ е европските напори за поддршка на Украина да се спроведуваат рационално, а не во форма на самоуништувачки и крајно штетни гестови“, истакна словачкиот премиер. Одлуката на Киев ќе доведе до „реципрочни мерки“, предупреди тој.
Фицо, исто така, рече дека Русија „лесно ќе пласира толку мал обем на гас на други пазари“, со што ќе ги ублажи своите загуби.
Ситуацијата бара итно внимание од институциите на ЕУ и земјите-членки за да се ублажат ризиците од недостиг на снабдување, додаде тој.
Словачка зависи од Русија за околу 85 отсто од нејзината побарувачка за гас, првенствено преку гасоводи што транзитираат во Украина.
Фицо постојано изразува загриженост во врска со енергетската политика на ЕУ. Тој се залага за прагматични пристапи кон енергетската безбедност, честопати судирајќи се со Брисел за неговиот пристап кон украинскиот конфликт, имено прашањето за воената поддршка на Киев и прашањето за економските санкции против Русија.
Лидерите на Европската унија сметаат дека блокот да се снајде без рускиот гас, обвинувајќи ја Москва дека ја користи енергијата како геополитичко оружје.
Европската комисија и Советот допрва треба да издадат формални одговори на писмото на словачкиот лидер.
