Напната седмица започнува во понеделникот во Вашингтон, каде републиканците се обидуваат да се договорат за нов претседател на Претставничкиот дом, по историската смена на Кевин Меккарти.
Импичментот на претседателот на Претставничкиот дом на американскиот Конгрес, со републиканско мнозинство од јануари, ги разоткри пукнатините во партијата меѓу умерените и Трампистите, една година пред претседателските избори во 2024 година.
Претседателот, кој претседава со Долниот дом на Конгресот, е третата политичка фигура во САД по претседателот и потпретседателот на државата, во случај на испразнето место или неможност за извршување на должноста.
Републиканците сакаат партијата до среда навечер да се договори за наследникот на Кевин Меккарти, кој беше отповикан на 3-ти октомври. Маневарот без преседан го откри хаотичното ниво на внатрешни борби во редовите на републиканците додека се подготвуваат за претседателските избори во 2024 година.
Првиот импичмент на претседателот во 234-годишната историја на Претставничкиот дом беше поддржан од само мал број десничарски републикански тврдокорни претставници. Сепак, Претставничкиот дом е речиси рамномерно поделен со демократите кои им се придружија на бунтовничките републиканци.
Испразнетото место го запре огромното мноштво во парламентарната работа, иако Конгресот мора без одлагање да гласа за нов буџет и да одлучи за евентуална нова воена помош за Украина, како и за потенцијална дополнителна помош за Израел. Ненадејната офанзива на палестинскиот Хамас во саботата го зголеми притисокот врз републиканците. Но, тензиите се толку високи што се чини веројатно дека овие преговори ќе потраат некое време.
„Со оглед на денешните напади, треба да бидеме повикани да се вратиме во Вашингтон за да избереме претседател што е можно поскоро“, напиша во саботата на социјалните мрежи пратеникот од сојузната држава Њујорк, Брендон Вилијамс, велејќи дека „на земјата и на светот им е потребен функционален американски Конгрес“.
Двајца републикански претставници веќе се во трка: од една страна, Стив Скализ, член на тврдокорната десница, од другата, пак, агресивниот Џим Џордан, близок до поранешниот претседател Доналд Трамп.
Неколку републикански пратеници предложија самиот поранешен претседател да биде следниот челник на Претставничкиот дом. Во најмала рака, изненадувачки предлог, пишува AFP, но не и невозможен: „спикерот“ технички не мора да биде избран во Конгресот.
Сценариото, сепак, изгледа многу неверојатно, особено во светлината на фактот дека се водат неколку процеси против Трамп.
Ваквите идеи предизвикаа чудење во таборот на демократите: „Веќе имавме средба со Трамп во Капитол. Ви благодариме“, рече лидерот на мнозинството во Сенатот Чак Шумер, алудирајќи на нападот врз Конгресот на 6 јануари 2021 година од страна на поддржувачите на претседателот во заминување.
