Руската економија е во пресвртна точка, изјави гувернерката на централната банка Елвира Набиулина пред Думата, укажувајќи дека инфлацијата би можела да забави во следните месеци и нагласувајќи ја клучната улога на побарувачката во подобрената продуктивност, пренесува Reuters повикувајќи се на информациите во руските медиуми.
„Се наоѓаме на пресвртница, според проценките на банките и компаниите, во наредните месеци може да очекуваме општо забавување на растот на портфолиото на кредити на компаниите, намалување на придонесот во растот на агрегатната побарувачка“, изјави гувернерката во долниот дом на рускиот парламент.
Во вакви услови краткорочните показатели на инфлацијата ќе покажат забавување, а потоа ќе бидеме сведоци на пресврт на годишниот показател за инфлација,
Тоа ќе биде знак дека растот на цените е под контрола, посочила гувернерката и додала дека следната година централната банка би можела да почне да ја намалува основната каматна стапка, доколку нема нови шокови.
„Веруваме дека нашата политика ќе дозволи инфлацијата да се спушти на 4,5 до пет проценти. Како што ќе се забави, ќе размислиме и за постепено намалување на основната каматна стапка. Доколку нема дополнителни надворешни шокови, се разбира, стапката на инфлација ќе почнуваат да се намалуваат во следната година“, додала Набиулина.
Во октомври, стапката на инфлација изнесуваше 8,5 отсто, а централната банка ја зголеми каматната стапка пред околу еден месец за дури два процентни поена, на 21 отсто, што укажува дека би можеле да ја подигнат на уште повисоко ниво за да се осигураат дека инфлацијата ќе падне на целта од четири проценти и ги ограничи инфлаторните очекувања, коментира Reuters.
Потоа бра зголемени прогнозите за инфлацијата за годинава, од 6,5 на 7 отсто на 8 до 8,5 отсто. Во 2025 година, според нивните прогнози, растот на цените треба да забави на 4,5 до пет проценти и да падне на целното ниво во 2026 година.
Заканата од стагфлација?
Зголемувањето на каматните стапки предизвика незадоволство кај многу руски бизнис лидери, а беше критикувано и од водечките економисти вклучени во креирањето на владината политика.
„Сегашното високо ниво на основната каматна стапка и сигнализираната намера (на централната банка) да планира да ја подигне на уште повисоко ниво создадоа ризик од економски пад и колапс на инвестициите во блиска иднина“, предупредуваат од институтот ЦМАКП, кој ја советува владата.
Уделот на производствените компании со ризичен товар за сервисирање на долгот, од две третини од добивката пред камати и даноци, ќе се удвои на 20 отсто, проценуваат економистите, со ризик од проблеми со сервисирање на финансиските обврски и банкрот.
Тековните безризични каматни стапки во економијата од околу 18 отсто значат дека приносот на почетната инвестиција во петгодишни проекти мора да изнесува најмалку 130 отсто за да биде економски профитабилен, потенцираат тие.
Во исто време, строгата монетарна политика не влијае во поголема мера врз клучните „мотори“ на инфлацијата, како што се зголемените трошоци за прекугранични плаќања поради западните санкции, повисоките цени на увезената храна и зголемените регулирани цени на комуналните услуги, нагласуваат од институтот.
„Поради потезите на централната банка, на руската економија всушност и се заканува стагнација, односно стагнација или дури и рецесија во комбинација со висока инфлација“, предупреди ЦМАКП.
Во четвртокот Набиулина тврдеше дека на Русија не ѝ се заканува стагфлација, „под услов да водиме паметна, разумна монетарна политика“.
„Искуството на другите земји кои поминаа низ стагфлација покажува дека тоа е резултат на прекумерното олабавување на монетарната политика што требаше да се заостри. Верувам дека загриженоста што се изразува – дека строгата монетарна политика ќе ја потисне побарувачката – е неоснована во овој поглед“, додала гувернерката.
Подобрена продуктивност
Набиулина во Думата нагласи дека „речиси сите ресурси во економијата се искористени“ за прв пат во историјата на Русија.
„Се случуваат сериозни структурни промени во економијата. Ова особено го гледаме во рекордниот силен раст на инвестициите, за повеќе од една четвртина во изминатите три години“, рече Набиулина.
Посериозен тренд, според неа, е континуираното подобрување на продуктивноста на трудот.
„Никој сè уште не ги отфрли тврдењата дека треба да се подобри, но стимулации за подобрување и за автоматизација на производството пристигнаа неодамна, преку нагло зголемување на побарувачката“, објасни таа.
Ниту еден од традиционалните методи за зголемување на производството преку зголемена вработеност не донесе речиси никакви резултати, предупреди Набиулина.
Централната банка предвидува дека руската економија годинава ќе порасне од 3,5 до 4,0 отсто. Во 2025 година, според нивните проценки, растот би требало нагло да забави, на 0,5 до 1,5 отсто, а малку да се забрза во 2026 година, со прогнозиран опсег од еден до два отсто. Во 2027 година би требало повеќе или помалку да остане на тоа ниво.
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) проценува дека руската економија годинава ќе порасне за 3,6 отсто, а речиси иста стапка на раст предвидува и Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД). Според ММФ и ОЕЦД, растот би требало нагло да забави во 2025 година, со прогнозирана стапка на раст од 1,3 и 1,1 отсто, соодветно.
