Шефот на НАТО, Јенс Столтенберг не ѝ даде на Украина каква било конкретна понуда за членство пред самитот на воениот блок предводен од САД во Вилнус, наместо тоа предложи Киев да добие шанса да „прескокне чекор“ на патот кон пристапување во блокот.
Говорејќи пред новинарите во понеделникот, Столтенберг инсистираше на тоа дека лидерите на НАТО ќе „испратат јасен и позитивен сигнал“ до Киев во врска со неговата желба да се приклучи на воената организација. Неговите коментари доаѓаат и покрај јасно наведеното противење на повеќе членки на блокот за членството на Украина се додека таа е вклучена во конфликт со Русија.
Столтенберг предложи земјите-членки „да го отстранат барањето за Акционен план за членство (МАП)“ за Киев. Ова ќе го промени пристапниот пат „од процес во два чекора во процес во еден чекор“, објасни тој за време на прес-конференцијата во вторникот.
Заобиколувањето на МАП е еден од трите елементи во предложената повеќегодишна програма за Украина, според шефот на НАТО. Друго вклучува приближување на земјата до воената организација предводена од САД преку обезбедување „целосна интероперабилност меѓу украинските сили и силите на НАТО“, што значи дека Киев претежно ќе користи оружје од западно производство.
Киев ќе биде и политички поврзан со НАТО преку новиот совет Украина-НАТО, чијшто инаугуративен состанок ќе се одржи во среда. Украинскиот претседател Вoлoдимир Зеленски ќе присуствува на настанот, рече Столтенберг.
Украинските власти, вклучително и Зеленски, го повикаа НАТО да и понуди на Украина конкретен патоказ кон пристапувањето во НАТО за време на самитот во литванскиот главен град Вилнус.
САД и Германија се спротивставија на Полска и балтичките земји, кои се залагаа за исполнување на барањето на Киев. Американскиот претседател Џо Бајден изјави за Си-Ен-Ен минатата недела дека Украина не е подготвена да се приклучи на НАТО.
„Мислам дека треба да поставиме рационален пат за Украина да може да се квалификува за да може да влезе во НАТО“, рече Бајден, додавајќи дека е „прерано“ да се гласа за ова прашање.
Идејата за совет Украина-НАТО ја пренесоа западните медиуми пред самитот. Слично тело беше формирано со Русија кон крајот на 1990-тите, кога организацијата се обидуваше да ја ублажи загриженоста на Москва за нејзиното проширување во Европа. „Њујорк тајмс“ рече дека „Украина би можела да ја игра улогата во НАТО што некогаш ја играше Русија“, кога го објасни пристапот на Вашингтон кон ова прашање минатиот месец.
Домаќинот на настанот, литванскиот претседател Гитанас Наузеда, ги повика земјите-членки да признаат дека договорот со Русија е „мртов“.
НАТО прво вети дека Украина на крајот ќе се приклучи на Алијансата за време на самитот во Букурешт во 2008 година. Москва тогаш предупреди дека таквиот потег ќе ја премине црвената линија, бидејќи проширувањето на воениот блок кон нејзините граници претставува закана за нејзината национална безбедност .
Русија се обиде да преговара за делумен пресврт на напредокот на НАТО во 2021 година, една година пред почетокот на конфликтот во Украина, но предлогот беше отфрлен од САД и нивните сојузници.
