Изборите во Тајван следната година се избор меѓу демократијата и автократијата, рече потпретседателот Вилијам Лаи во интервјуто објавено откако Кина организираше воени вежби околу островот како жесток одговор на неговата посета на САД овој месец.
Лаи, кој е фаворит на претседателските избори во јануари, накратко застана во САД овој месец на пат кон и од Парагвај, што го разбесни Пекинг, кој го смета за опасен сепаратист бидејќи Кина го смета Тајван за дел од својата територија.
Тајванското Министерство за одбрана во неделата наутро соопшти дека во изминатите 24 часа 25 авиони на кинеското воздухопловство ја преминале централната линија на Тајванскиот теснец, кој претходно служеше како неофицијална граница меѓу двете страни. Тие вклучуваат борбени авиони „Су-30“ и „Ј-11“, според мапата објавена од Министерството, иако нема никакви знаци дека Кина ги продолжува своите вежби во неделата.
Тајванските власти рекоа дека Кина најверојатно ќе одржи воени вежби во близина на островот, користејќи ги застанувањето на Лаи во САД како изговор за да ги засплаши гласачите пред претседателските избори следната година да се „плашат од војна“.
Во интервју за една тајванска телевизија што се емитуваше доцна ноќта во саботата, но направено додека тој престојуваше во Њујорк минатиот викенд, Лаи вели дека Кина не е таа којашто ќе одлучи кој ќе победи на изборите.
„Тоа е против духот на тајванската демократија и е голема штета за тајванскиот демократски систем“, рече тој.
Нема причина Кина да „крева врева за ништо“ кога станува збор за патувањата на тајванските лидери во странство, рече Лаи.
„Мојот став е дека Тајван не е дел од Народна Република Кина. Подготвени сме да се ангажираме со меѓународната заедница и да разговараме со Кина под гаранција за безбедност“, додаде тој.
Кина долго време сакаше да го „анектира“ Тајван и тоа не беше нешто што започна под владејачката влада на Демократската напредна партија (DPP), рече тој, укажувајќи на битките долж кинескиот брег во 1950-те, во кои Кина зазеде островчиња контролирани од Тајван.
„Овие избори не се избор меѓу мир и војна. Не можеме да нарачаме од менито, да избереме мир и потоа ќе има мир, да избереме војна и потоа да има војна. Ова не е случај, но она што е она што го имаме право на избор дали сакаме демократија или автократија“, рече Лаи.
Кина побара од тајванската влада да прифати дека двете страни на Тајванскиот теснец се дел од „една Кина“, што таа одби да го направи.
Кинеските саботни вежби беа многу поскромни од двете рунди воени вежби околу Тајван што се одржаа минатиот август и во април оваа година.
Кина и САД сега се обидуваат повторно да се ангажираат, особено затоа што кинеските и американските лидери може да се сретнат на регионален самит во Сан Франциско подоцна во текот на годината.
Одбранбениот аналитичар со седиште во Сингапур, Александар Нил, рече дека Кина се чини дека го калибрирала обемот на вежбите за да даде поента, но не и да ги наруши пошироките дипломатски напори.
Во саботата, САД ја повикаа Кина да престане да врши притисок врз Тајван.
„Бараме од Пекинг да го прекине воениот, дипломатскиот и економскиот притисок врз Тајван и наместо тоа да се вклучи во значаен дијалог со Тајван“, изјави за Reuters портпаролот на Стејт департментот.
САД ќе продолжат внимателно да ги следат вежбите, додаде тој.