Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) ги предупреди европските влади да не интервенираат со широка финансиска поддршка за енергетската криза во регионот и наместо тоа да ги остават потрошувачите да го сносат товарот од повисоките цени, за да се поттикне зачувувањето на енергијата и да се помогне транзицијата кон зелена енергија.
ММФ верува дека земјите треба да ги заштитат најранливите домаќинства со насочена поддршка, но забележува дека постојните политики насочени кон заштита на сите потрошувачи од зголемените цени ќе ги загрози европските економии, од кои многу се веќе на работ на рецесија и ќе ја обесхрабрат енергетската транзиција, пренесува NBC.
„Владите не можат да спречат губење на реалниот национален доход што произлегува од влијанието на нарушувањата на пазарот. Тие треба да овозможат поскапувањето на горивата целосно да се пренесе на крајните корисници за да се поттикне заштедата на енергија и преминот од фосилни горива“, пишува на блогот на европската филијала на ММФ.
Досега, европските креатори на политики воведоа сеопфатни контроли на цените, субвенции и даночни намалувања за да го ублажат ударот од зголемените цени на енергијата, кои се искачија низ целиот континент по руско-украинската војна.
ММФ предупредува дека ваквата сеопфатна поддршка е кусогледа, дека тоа некои влади ги чини околу 1,5 отсто од бруто домашниот производ годинава, при што оваа мерка придонесува за дополнително зголемување на побарувачката, а со тоа и на надуени цени, пренесува Танјуг.
„Сузбивањето на транзицијата кон малопродажните цени едноставно го одложува неопходното прилагодување на енергетскиот шок преку намалување на стимулациите за домаќинствата и бизнисите, што би поттикнало заштеда на енергија и би ја зголемило ефикасноста. Таа политика ја одржува глобалната побарувачка и цените на енергијата повисоки отколку што инаку би биле“, се вели во извештајот.
Целосното компензирање на порастот на трошоците за живот на долните 20 отсто од домаќинствата ќе ги чини владите со релативно намалување на БДП од 0,4 отсто во просек за цела 2022 година. Доколку го направат тоа за 40 отсто од домаќинствата со најниски приходи, би ги чинело 0,9 отсто од БДП, се додава во анализата на ММФ.
Понатаму се вели дека е „соодветно“ владите да поддржат некои инаку комерцијално одржливи компании за време на краткорочниот скок на цените, на пример, ако Европа се соочи со целосно прекинување на протокот на гас од Русија. Сепак, се додава дека, бидејќи цените се очекува да останат покачени неколку години, долгорочната севкупна поддршка за бизнисите е „генерално нездрава“.
Коментарите на ММФ доаѓаат во време кога европските земји бараат начини да ја намалат потрошувачката на енергија и зависноста од руската нафта и гас.
Шпанија во вторникот објави нови мерки за заштеда на енергија, вклучително ограничување на температурата на климатизацијата и греењето на јавните простори. Тоа следува по сличен потег минатата недела на германскиот град Хановер, кој забрани топла вода во јавни згради, базени и спортски сали.
Од друга страна, енергетските гиганти продолжуваат да жнеат високи профити од растот на цените, а „Бритиш петролеум“ во вторникот го објави својот најголем квартален профит во последните 14 години.
Генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш во средата рече дека „неморално е што нафтените и гасните компании остваруваат рекордни профити од оваа енергетска криза на грбот на најсиромашните луѓе и општества“. Тој, како и ММФ, порача дека средствата на енергетските компании, кои во првиот квартал изнесуваа 100 милијарди долари, треба да се пренасочат за поддршка на ранливите заедници.
