Сеизмичките податоци покажуваат дека четири одделни експлозии ги погодиле гасоводите „Северен тек“ минатата година, изјавија норвешки истражувачи за „Гардијан“ во вторникот. Експлозиите уништија три од четирите линии на Северен тек.
Сеизмолозите во Норсар, фондација формирана за следење на земјотреси и нуклеарни тестови според Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови, првично идентификуваа две експлозии долж гасоводите Северен тек во септември минатата година. Едната експлозија го погоди Северен тек 2 во 2:03 часот по локално време на 26 септември 2022 година, додека втората го погоди Северен тек 1 во 19:03 истиот ден.
Тимот на Норсар откри дека податоците од тој ден сугерираат дека две дополнителни експлозии се случиле седум, односно 16 секунди по втората експлозија.
Северен тек 1 и Северен тек 2 се состојат од два одделни цевководи. Со оглед на тоа што три од четирите линии беа уништени, употребата на повеќе од две експлозивни направи веќе се сметаше за веројатна. Но, Норсар е првото истражно тело кое јавно го потврди ова сомнение.
Двата комплети гасоводи „Северен тек“ беа прекинати во близина на данскиот остров Борнхолм. Според Норсар, втората и третата експлозија се случиле на 220 метри една од друга, додека четвртата се случила на неколку километри.
Владите на Данска, Германија и Шведска ги истражуваат експлозиите, иако ниту една не објави никакви наоди, и сите и забранија на Русија да учествува во истрагата.
Во меѓувреме, се појавија две конкурентни теории за тоа кој е одговорен за саботирање на гасоводите. Според извештаите во западните мејнстрим медиуми, тим од украински командоси користел изнајмена јахта за транспорт на експлозиви до местата на експлозијата, при што ЦИА и европските разузнавачки агенции биле информирани за заговорот неколку месеци претходно. Извештаите на Вашингтон пост и холандската новинска мрежа НОС тврдат дека ЦИА всушност им кажала на Украинците да го прекинат планот.
Сепак, американскиот новинар Сејмур Херш изјави дека американскиот претседател Џо Бајден и наредил на ЦИА да ги разнесе гасоводите. Повикувајќи се на извори во разузнавачката заедница, Херш тврди дека нуркачите на ЦИА кои работат со норвешката морнарица минатото лето поставиле бомби со далечинско активирање на линиите, користејќи вежба на НАТО во регионот како покритие.
Со уништување на гасоводите, Бајден имаше намера да ги прекине енергетските врски на Германија со Русија, со што го спречи Берлин да ги укине санкциите кон Москва за да ја спаси нејзината економија зависна од гас, тврди Херш.
Бајден на почетокот на февруари предупреди дека во случај на воена акција од страна на Русија, „повеќе нема да има Северен тек 2. Ќе ставиме крај на тоа“.
Рускиот претседател Владимир Путин во март изјави дека „целосно се согласува“ со заклучоците на Херш. Путин тврди дека САД особено имаат корист од нападот поради нивната позиција како конкурентен снабдувач на гас во Европа.
