Амбасадата на Сoeдинетите држави во Босна и Херцеговина ги повика претставниците во Домот на народите на Федерацијата на БиХ да го усвојат предлог-законот за гасоводот Јужна интерконекција без одлагање, предупредувајќи ги дека само на тој начин можат да покажат дали се за на европската интеграција или партнерство со Русија.
Во пресрет на седницата на Домот на народите на ентитетскиот парламент, на чиј дневен ред е и дискусија за Законот за Јужната интерконекција, во форма во која беше усвоен од Претставничкиот дом во декември со силно лобирање од страна на американскиот амбасадор до БиХ, Мајкл Марфи, амбасадата на САД издаде соопштение чијашто очигледната цел е да се спречи можна блокада на конечното усвојување на законот на кој се спротивставува најголемата партија на хрватскиот ентитет HDZ BiH.
„Изборот е едноставен, или барем треба да биде: дали сте заговорник на евроатлантските интеграции или сте на страната на Русија?“, стои во ултимативната порака на амбасадата на САД во Сараево.
Се додава дека „САД, заедно со властите на Федерацијата БиХ, од 2017 година работат на нацрт-законот што треба да обезбеди независност од гасот од Русија, која го користи својот монопол за политичка уцена“.
Во соопштението се нагласува дека САД „не сакаат ниту еден од нивните пријатели и партнери во Европа, вклучително и Босна и Херцеговина, да биде изложен на потенцијална руска уцена“.
„Ние сме силни застапници на оваа политика долги години. Претставниците на Домот на народите на Федерацијата на Босна и Херцеговина денеска имаат можност да гласаат за законодавството што ја приближува БиХ до трансатлантската заедница на држави и ги поставува темелите за крај руската енергетска закана за БиХ“, се вели во соопштението.
Законот за изградба на гасовод што би ја поврзал БиХ со хрватската гасоводна мрежа содржи одредба според која проектот би го спроведувала компанија „BH Gas“ со седиште во Сараево. HDZ BiH се противи на ова и бара формирање на целосно ново претпријатие со седиште во Мостар, а лидерот на партијата Драган Човиќ тврди дека само така Хрватите ќе го заштитат својот стратешки интерес во овој проект.
HDZ BiH преку соработка со HDZ1990, теоретски може привремено да го блокира стапувањето во сила на законите што ги смета за контроверзни доколку тие се повикуваат на заштита на виталните национални интереси преку хрватската пратеничка група во Домот на народите, за што потоа би одлучувал Уставниот суд на ентитетот.
Ланскиот кус прекин на снабдувањето со гас за Сараево уште еднаш потсети на проблемот што БиХ го има со децении, бидејќи се снабдува само преку еден гасовод, од Русија преку Србија. Комплицираната административна структура на Босна и Херцеговина, покрај тоа е подрачјето на Федерацијата, која е и главниот потрошувач изложен на постојани условувања од Република Српска, бидејќи мал и значаен дел од дистрибутивната мрежа поминува низ територијата на срепскиот ентитет.
Како излез од ваквата ситуација, долго време се предлага поврзување на Федерацијата Босна и Херцеговина со гасоводната мрежа на Хрватска преку местото Загвозд и Херцеговина, но овој проект наречен Јужна интерконекција сѐ уште постои само на хартија бидејќи партијата на хрватскиот ентитет HZ BiH и нејзините бошњачки партнери во Федерацијата не можат да се договорат за тоа кој ќе го спроведе.
Предлогот постоечката компанија „BH gas“ со седиште во Сараево да го прави ова за HDZ BiH е неприфатлив, бидејќи во неа доминира бошњачки кадар, па владејачката хрватска партија сака проектот да го раководи целосно нова компанија со седиште во Мостар. САД отворено се спротивставуваат на ова, тврдејќи дека тоа е ирационален пристап, а лидерот на HDZ BiH, Драган Човиќ, постојано е обвинуван за опструирање на проектот и индиректно фаворизирање на руските интереси во регионот.
