Францускиот претседател Емануел Макрон потврди дека неговата земја ќе ја поддржи резолуцијата за осуда на геноцидот во Сребреница, која треба да се најде пред Генералното собрание на Обединетите нации, на што остро се противат српскиот претседател Александар Вучиќ и лидерот на босанските Срби, Милорад Додик.
Во видео пораката на францускиот претседател, која во петокот ја пренесе Меморијалниот центар во Сребреница на неговиот профил на социјалната мрежа Х, Макрон рече дека Франција „засекогаш ќе ги памети страдањата низ кои поминала Босна и Херцеговина за време на војната во 90-тите. а особено геноцидот во Сребреница во јули 1995 година…“, кој тој го опиша како една од „најлошите трагедии во модерната историја“.
„Франција не ги заборави повеќе од осум илјади жртви, возрасни и деца, кои беа убиени. Со длабоки емоции ги поздравувам преживеаните жртви од геноцидот и нивните семејства и изразувам искрено сочувство“, рече Макрон.
Неговата порака, во која потврди и дека Франција им се придружува на земјите кои предлагаат и сакаат да го поддржат усвојувањето на резолуцијата за Сребреница во највисокото тело на ОН, беше објавена само два дена откако Вучиќ го посети Париз и таму разговараше со Макрон.
Вучиќ тогаш изјави дека е среќен поради резултатите од разговорите што ги имал со францускиот претседател. „Претседателот Макрон разбира што е она за што разговаравме и што се договоривме“, изјави Вучиќ на новинарите во Париз.
Српскиот претседател најавената дебата и очекуваното усвојување на резолуцијата за Сребреница ја опишува како голем заговор на Западот против Србија и Република Српска.
Ова го изјави и во четвртокот вечерта, по средбата со претседателот на Република Српска, Милорад Додик во Белград, и двајцата ги најавија драматичните денови што ќе следат доколку мнозинството земји-членки на ОН ја поддржат резолуцијата, која во суштина потсетува на геноцидот во кој тие беа убиени во јули 1995 година припадниците на војската и полицијата на босанските Срби убија повеќе од осум илјади бошњачки мажи и момчиња.
И Бања Лука и Белград ја негираат бројката на убиените Боњаци, велејќи дека многумина од нив биле или припадници на бошњачките сили или военоспособни мажи, признаваат дека станува збор за воено злостроство но децидно отфрлаат дека тоа е геноцид, бидејќи били ограничено на само една област која припадниците на меѓународните мировни сили практично ѝ ја препуштија на силите на босанските Срби.
Резолуцијата не имплицира никаква колективна вина
Во работната верзија на резолуцијата пренесена од медиумите, сите членки на ОН се повикани да ги „отфрлат обидите за негирање на природата на тоа злосторство, да го прогласат 11. јули за Ден на сеќавање на жртвите на геноцидот во Сребреница, сторителите кои сѐ уште се на слобода и да се пронајдат останките на уште околу илјада убиени по кои сѐ уште се трага. Секакво глорификација на осудените за воени злосторства и злосторство геноцид, исто така, се осудува.
Во текстот на предложената резолуција, никаде експлицитно не се споменуваат Србија или Република Српска, ниту, пак, на некој од ове ентитети му се припишува колективна вина, ниту, пак, на српскиот народ, тврдат составувачите на резолуцијата.
Формални иницијатори на резолуцијата се Германија и Руанда, кои и самите се земји обвините за извршување геноциди, а ним им се придружија уште 15, главно највлијателните западни земји и Турција, кои сега заеднички стојат зад документот, кој е во форма на предлог испратен на дискусија и одлуката за прифаќање се очекува на 2. мај. Меѓу земјите од регионот, во предлагањето на резолуцијата се приклучи и Словенија.
Вучиќ во четвртокот по средбата со Додик призна дека нема посебна перспектива да се спречи усвојувањето на резолуцијата.
„Србија ќе се спротивстави на сите земји од НАТО, од Турција до Германија, со политички, а не со воени средства, но знаеме дека нашите шанси се минимални“, рече Вучиќ.
Додик, пак, повторно посегна по својата омилена тема за прогласување независност на РС како одговор на резолуцијата, која во суштина само ќе потсети на пресудите на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија ( МКТЈ) и Меѓународниот суд на правдата (МСП), кој го утврди геноцидот извршен во Сребреница.
„Не гледам никаква смисла Република Српска (по усвојувањето на резолуцијата) да остане во Босна и Херцеговина“, рече Додик, укажувајќи дека ќе направи сѐ за Вучиќ да ја поддржи Република Српска „во тешките одлуки“ што ќе ги донесе по 5. мај.
Вучиќ, од своја страна, истакна дека „ги молел луѓето во Република Српска“ уште еднаш да размисли за сите нивни одлуки и потези.
Вучиќ синоќа оцени дека големите земји од процедурални причини сакаат да го префрлат одлучувањето од Советот за безбедност во Генералното собрание на ОН. Во Белград последните денови таквата намера се оценува како обид да се избегне правото на вето од Русија во Советот за безбедност, бидејќи иницијаторите сметаат дека во Генералното собрание ќе имаат поддршка од муслиманските земји, како и од западните сојузници. Резолуцијата во Генералното собрание не е обврзувачка, но може да поттикне бран од прогласување на генеоцид со резолуција во националните парламенти.
